Iran je zemlja neverovatne i duge istorije fascinantnih gradova, magične prirode, starih religija…
Bez „palca gore“ i duvanja nosa
Islamska Republika Iran, u kojoj živi 82 miliona ljudi, može se pohvaliti hiljadama godina dugom istorijom. Dapače, Iran je dom jedne od najstarijih svetskih civilizacija – civilizacije Elam.
Zahvaljujući bogatoj prošlosti, krcat je lokacijama i znamenitostima koje se nalaze na Uneskovoj listi svetske kulturne baštine.
Na toj listi se nalazi čak 24 (22 kulturne i dve prirodne), što Iran stavlja na treće mesto prema broju takvih lokacija u Aziji, odmah iza Kine i Indije.
Najstarija iranska znamenitost koju je Unesko registrovao je Chogha Zanbil, zigurat, odnosno drevni piramidalni hram iz 13. veka, u provinciji Khuzestan.
Najnovija (i prva prirodna) je pustinja Lut, koja je već sedam godina najužarenije mesto na svetu. Uz sve to, Iran je i energetska supersila. Na primer, ima druge najveće zalihe plina nakon Rusije, ali i dva (barem za naše pojmove) neobična pravila.
U Iranu je nepristojno izduvati nos u javnosti, a ne preporučuje se ni pokazivanje „palca gore“. Kod nas gest potvrde, kod njih je nešto mnogo nepristojnije – pandan pokazivanju srednjeg prsta.
Persijski tepih i persijska mačka
Iran je svetska prestolnica kvalitetnih i ručno rađenih tepiha, dakle, njihov najveći proizvođač, ali i izvoznik.
Uopšteno, tepisi iz Irana poznati su po svom kvalitetu i finoći, i smatraju se pravim luksuzom koji često krasi kuće bogataša ili, pak, palate i ostala veličanstvesna zdanja. Usput rečeno, osim persijskog tepiha, Iran je i „rodno mesto“ persijske mačke.
Sport za ratnike
Pahlevani i zourkhaneh rituali, danas uvršteni na Uneskovu listu nematerijalnih dobara, predstavljaju tradicionalni sistem vežbi koje su primjenjivali drevni persijski ratnici.
Iako se ti rituali danas primjenjuju i u delovima Iraka i Azerbejdžana, potiču upravo iz Irana, a predstavljaju kombinaciju borilačkih veština, treninga snage, plesa i gimnastike.
Damavand
Damavand je najviši vrh Irana, ali i najviši vulkan u Aziji. Broji 5.609 metara, a nalazi se u provinciji Mazandaran te slovi kao jedan od najpoznatijih vrhova na svetu.
Upravo u pogledu na njega ponekad uživaju i brojni skijaši koji pohrle u Dizin.
Naime, najviši vrh Irana vidi se iz tog najvećeg skijališta u Iranu, koje je smešteno na visini od 3.000 metara u planinama Alborz, a zahvaljujući kojem je Iran obezbedio epitet vrlo poželjne skijaške destinacije. Iran broji čak 19 skijališta.
Zoroastrizam
Zoroastrizam kao jedna od najstarijih religija na svetu, koju je osnovao prorok Zaratustra u 6. veku pre Hrista, uprkos tome što su većina iranskih stanovnika muslimani, i dalje žive u toj zemlji.
Neke od svečanosti te religije slave svi Iranci. Što se tiče te religije, odredište je definitivno Jazd, inače sedište zoroastrijske kulture.
Središtem grada dominiraju misteriozni vatreni hramovi, dok se u okolici nalazi hram Chak Chak, najvažnije hodočasničko mesto pripadnika te religije.
Neverovatni gradovi
Moglo bi se postaviti pitanje „odakle krenuti“? Naime, Iran vrvi upečatljivim gradovima, a mnogi kao najlepši izdvajaju Isfahan.
Njime dominira slavni Nakš-e Džahan, gorostasni trg omeđen džamijama i safavidskim palačama, ali i predivni mostovi…
Osim Isfahana, tu su i Širaz, rodno mesto pesnika Hafiza, pa Jazd s predivno ukrašenim kupolama, pa ruševine drevnog Perzepolisa, rodno mesto perzijske civilizacije, ili pak Tabriz, jedno od najstarijih kontinuirano naseljenih gradova na svetu…
Naravno, tu je i Teheran, užurbani i ogromni glavni grad Irana.
Golublje kule
Pre pet vekova, golubovi su bili izuzetno važni u Iranu, pre svega zbog izmeta. Kako bi ga skupljali, Iranci su gradili tzv. golublje tornjeve, odnosno kule, koji su mogli da udome i po 14.000 tih ptica. Izmet se zatim skupljao i koristio kao đubrivo.
Preuzmite android aplikaciju.