Početna > Novi Sad

Novi Sad Novosadske priče

Upoznajmo gradove pobratime Novog Sada – Temišvar

Temišvar – srpski grad u Rumuniji, sedište kulturnog i istorijskog života Srba u Rumuniji i sedište Eparhije temišvarske Srpske pravoslavne crkve. To je naš rumunski pobratim, a rekli bismo mnogo više od bratskog grada.
Foto: Pexels/AdrianFrentescu
Saradnja  Novog Sada i Temišvara uspostavljena je 2005. godine, a istorijske veze našeg naroda sa ovim gradom čak nekoliko vekova ranije.

Po istorijskim zapisima, Srbi naseljavaju ovo područje još u XVII  veku, a u jednom periodu istorijskog razvoja predstavljaju i većinsko stanovništvo ovog grada.

Iako danas u Temišvaru, prema dostupnim podacima, živi oko 25.000 Srba, naš narod pored statusa manjinskog naroda, ima i status starosedeoca u ovom gradu.

U Temišvaru se istinski neguje srpska kultura, istorija i jezik. U ovom gradu se i dalje obrazuju srpska  deca na maternjem jeziku, zahvaljujući Srpskoj teoretskoj gimnaziji „Dositej Obradović“.  Nju pohađaju deca od predškolskog uzrasta do osmog razreda osnovne škole, kao i dva odeljenja gimnazijalaca.

Foto: Wikimedia Commons/Eduard Reiter
Na Univerzitetu u Temišvaru postoji Katedra za srpski jezik i književnost, a u ovom gradu postoji i srpski kulturni centar.

Saradnja našeg grada i Temišvara prožeta je saradnjom naših naroda, i uzajamnim negovanjem prava manjina. Na Radio – televiziji Vojvodina i Radio Novom Sadu emituje se program na rumunskom jeziku, dok se sa Radio Temišvara može čuti program na srpskom jeziku.

Gradovi pobratimi najviše sarađuju u oblasti kulture. Brojne manifestacije održavaju se u oba grada, a na kojima nastupaju muzičari, umetnici i kulturni radnici iz oba bratska grada.

Najpoznatiji je svakako Revolution festival, koji se već godinama unazad održava  u Temišvaru u organizaciji novosadske EXIT  fondacije, i koji okuplja i muzičare i omladinu iz bratskih gradova.

Zanimljiv je podatak da je i Temišvar, zajedno sa našim gradom proglašen za Evropsku prestonicu kulture za 2021. godinu, i da su u planu bili mnogobrojni zajednički projekti.

Oni su trebali da se održavaju u bratskim gradovima u svrhu realizacije prestižne kulturne titule.

Međutim, kako je zbog epidemijske situacije sa koronavirusom, došlo do pomeranja celokupne organizacije,  naš grad je postao Evropska prestonica kulture 2022. godine.

Foto: Wikimedia Commons/Simionoff

Ovo pomeranje zadesilo je i Temišvar, kojem je ova prestižna titula dodeljena ipak za 2023. godinu, pa su se gradovi pobratimi nažalost razišli u realizaciji manifestacija u svrhu Evropske prestonice kulture.

Osim u oblasti kulture, prijateljstvo bratskih gradova je ostvareno i kroz uzajamne susrete učenika, studenata, sportista i privrednika iz bratskih gradova. Na ovaj način je ostvarena saradnja u oblasti obrazovanja, sporta i ekonomije.

Šta obići ukoliko vas put nanese u bratski Temišvar?

Pre svega, treba znati da Temišvar nije uopšte daleko od Novog Sada, da je udaljenost  bratskih gradova 144 km, i da se autom stiže u ovaj grad za nešto više od dva sata vožnje.

Foto: Pixabay/InfoTimisoara

Temišvar je treći grad po veličini u Rumuniji, sa oko 320.000 stanovnika. Leži na reci Begej, iako je ime dobio po reci Tamiš, koja je ranije prolazila ovim gradom.

Temišvar često nazivaju i Malim Bečom, s obzirom na arhitekturu koja dominira njegovim centrom, a koji je posledica uticaja koji su Habzburzi ostavili na ovaj grad.

Centar Temišvara čine tri trga:  Trg pobede, Trg ujedinjenja i poput novosadskog – Trg slobode, a na kojima se nalaze najznačajnije znamenitosti ovog grada.

Foto: Unsplash/Laura Ghise

Trg pobede okružuje Rumunska saborna crkva Banatske mitropolije i zdanje Opere, sagrađene u 19. veku. Na trgu se nalazi kopija statue vučice sa Romulom i Remom, koju je ovaj grad dobio na poklon od grada Rima.

Foto: Wikimedia Commons/Antonius Plaian
Trg ujedinjenja oivičen je impozantnom građevinom Srpske saborne crkve i Vladičanskim dvorom, i predstavlja sedište Eparhije temišvarske Srpske pravoslavne crkve.

Ova zdanja su sagrađena sredinom XVIII veka.

Foto: Pixabay/jennyfriedrichs

Takođe, ovaj trg okružuju i brojne palate, koje oslikavaju duh starog vremena, a među kojima se svojom lepotom posebno izdvaja Barokna palata.

Palata je nekadašnje sedište Srpske Vojvodine, i kasnije Vojvodstva Srbije i Tamiškog Banata, a danas je pretvorena u Muzej umetnosti.

Foto: Pixabay/InfoTimisoara

Trg slobode, kao i u našem gradu, krasi Gradska kuća. Središte trga ispunjeno je statuama.

Foto: Wikimedia Commons/Fred Reiter

Osim svojim kulturno – istorijskim blagom, Temišvar pleni i prirodnim lepotama.

U gradu se može uživati i kroz panoramsko razgledanje, plovidbom Begejom. Takođe, svojom lepotom plene i zelene gradske oaze, poput  Botaničke bašte i Parka ruža, koji daju poseban šarm ovom gradu.

Foto: Wikimedia Commons/Elisabeth Packi
Možda će najlepši osećaj prilikom posete ovom gradu pobratimu biti to što ćete gotovo sigurno u Temišvaru čuti naš jezik, i biće vam jasno da ovo prijateljstvo gradova i naroda svakodnevno živi na ulicama ovog grada.

Upoznajmo gradove pobratime Novog Sada − Budva

 

Preuzmite android aplikaciju.