U jugozapadnoj Mađarskoj, a na svega 240km od Novog Sada, u podnožju planine Meček, smešten je naš sledeći grad pobratim – Pečuj.
Pečuj je sedište županije Baranja, jedan od pet najvećih mađarskih gradova, sa oko 150.000 stanovnika.
Pečuj je najprepoznatljiviji po proizvodnji svetski čuvene Žolnai keramike. Još od kraja XIX veka, kada je u Pečuju sagrađena prva fabrika keramike, do današnjeg dana, sačuvan je svetski renome u proizvodnji keramike.
Ovde možete posetiti i muzej Žolnai keramike, sa istaknutim primercima, istorijatom razvoja i različitim tehnikama proizvodnje.
Mnoge građevine u Pečuju ukrašene su sa posebnom vrstom Žolnai keramike – pirogranitnom keramikom, koja je izuzetno otporna na spoljene uslove, a vrlo je dekorativna. Stoga se neretko može čuti da je ceo Pečuj svojevrstan muzej keramike na otvorenom.
Interesantan je podatak, da je krov novosadske Katedrale ukrašen pirogranitnom keramikom koja potiče upravo iz našeg bratskog grada.
Osim po keramici, ovaj grad je poznat kao grad bogate istorije i kulture, na čijim se ulicama i dan danas ogledaju tragovi onih koji su kroz istoriju njime vladali.
Taj dojam steći ćete kroz šetnju glavnom Kiralji ulicom, u kojoj se nalazi veliki broj zgrada koje čuvaju duh starog vremena, poput novosadske Zmaj Jovine ulice.
Nedaleko odatle, na glavnom gradskom Trgu Sečenji, nalazi se spomenik Janoša Hunjadija (Sibinjanin Janka), čuvenog borca protiv Turaka.
Turski uticaj na ovaj grad veoma je izražen, imajući u vidu dug period tokom kojeg su se zadržali na ovim prostorima. O tome svedoči i jedan od simbola Pečuja – Kasim Pašina džamija.
Iako je prvobitno ova građevina predstavljala katoličku crkvu, dolaskom Turaka, ista je srušena skoro do osnove, sagrađena iznova i na njen vrh je postavljen minaret. Kasnije sa promenom vladalaca, minaret je sklonjen a postavljena je kupola, na čijem vrhu se nalaze danas i polumesec i krst. Čak i unutrašnjost građevine je ispunjena obeležjima obe vere. Danas je ova džamija u funkciji muzeja.
Jedna od najlepših crkava u Pečuju je bazilika Svetog Petra i Pavla. Ova velelepna građevina potiče iz XI veka i poseduje treće najveće zvono u Evropi. Takođe, unutrašnjost katedrale ispunjena je detaljima pozlate i orguljama, stoga privlači pažnju ne samo vernika nego i turista.
Još jedan od gradskih simbola jeste arheološko nalazište Cella Septichora, koje potiče iz IV veka.
U okviru ovog prostora, pod zaštitom Uneska, nalazi se nekoliko podzemnih grobnica, ali i prostorija u kojima su istaknuti istorijski eksponati iz perioda izgradnje.
Ovo nalazište, poznato kao Muzej grobnica, ima karakterističan stakleni krov, što celokupnoj postavci daje poseban utisak.
Saradnja Novog Sada sa Pečujem
Istorijski posmatrano, Srbi se mogu smatrati autohtonim stanovništvom Pečuja, s obzirom na činjenicu da smo na ovom području prisutni od kraja XVII veka, sa talasom koji je donela Velika seoba Srba.
U periodu od 1918-1921. godine srpska vojska upravljala je ovim gradom i celom Baranjom. Potpisivanjem Trijanonskog sporazuma, srpska vojska napustila je ovu oblast.
Danas, Srbi čine manje od 1% stanovništva Pečuja.
Kao mesto koje će okupljati preostalo srpsko stanovništvo, u Pečuju je 2015. godine sagrađena Srpska pravoslavna crkva Svetog Andronika i Junije. Crkva je smeštena nedaleko od centra Pečuja.
Iako se broj Srba u Pečuju osetno smanjuje tokom vremena, srpski jezik, kultura i vera uspevaju se očuvati na ovom prostoru.
Tome doprinose i radijski programi na srpskom jeziku, emisije na televiziji i novine na ćirilici.
Osim preplitanja istorije, gradove pobratime vežu i savremene spone.
Formalna saradnja Novog Sada sa Pečujem uspostavljena je 2009. godine. Poveljom o bratimljenju obuhvaćen je širok dijapazan oblasti od obostranog interesa: ekonomska saradnja, realizacija projekata, obrazovanje, zdravstvo, socijalna zaštita, kulturni programi i manifestacije.
Gradovi pobratimi nosioci su titule Evropske prestonice kulutre.
Nama je ova prestižna titula pripala ove godine, a Pečuj je poneo 2010. godine, zajedno sa Esenom i Istambulom.
Tokom 2017. i 2018. godine održani su Dani Pečuja u Novom Sadu, tokom kojih su se Novosađani mogli upoznati sa iskustvom i dobrobitima koje je titula Evropske prestonice kulture donela našem bratskom gradu. Ove godine sami možemo da iskusimo život u Evropskoj prestonici kulture.
Budući da su bratski gradovi i univerzitetski centri svoje zemlje, ostvarena je i međusobna univerzitetska saradnja.
Univerziteti gradova pobratima organizovali su uzajamne posete, simpozijume i letnje škole.
Univerzitet u Pečuju jedan je od najstarijih mađarskih univerziteta, osnovan sredinom XIV veka. Ujedno to je i jedan od najprestižnijih univerziteta u svojoj zemlji, koji nudi visok nivo obrazovnih i istraživačkih mogućnosti studentima.
Saradnja bratskih gradova realizovana je i kroz sportske susrete najmlađih generacija u fudbalu.
Učešćem na poslovnim forumima, saradnja gradova pobratima prenela se i na oblast privrede.
Negovanjem saradnje sa Pečujem, doprinosi se i jačanju dobre saradnje naše zemlje sa Mađarskom. Kroz tu saradnju uspeva se očuvati od zaborava na tim prostorima srpski jezik, kultura i vera, ali stvaraju se i mogućnosti za oba naroda da se još bolje upoznaju.
Preuzmite android aplikaciju.
