Kada je još prošle godine postalo jasno da su SAD odlučile da za ambasadora u Beogradu imenuju Kristofera Hila, javnost u Srbiji nije mogla ostati ravnodušna.
Lik i delo ovog uglednog američkog diplomate dobro je poznato srpskom narodu. Naročito onaj deo njegove karijere građen devedesetih godina prošlog veka na Balkanu. Tačnije na prostoru bivše Jugoslavije.
Kristofer Hil je tada igrao značajnu ulogu u kreiranju Dejtonskoga sporazuma, kao deo tima američkog držanog sekretara Ričarda Holbruka. Takođe, posebno se angažovao u diplomatskim pregovorima oko pitanja Kosova i Metohije, koje je otvoreno ubrzo nakon završetka rata u Bosni i Hercegovini. Koliko god da je Hil imao uspeha kada govorimo o kreiranju i usvajanju Dejtonskog mirovnog sporazuma, toliko je njegov diplomatski angažman bio neuspešan po pitanju mirnog rešenja srpsko – albanskog konflikta na Kosmetu. Inače, nisu to bile njegove jedine aktivnosti na Balkanu. U periodu od 1996. do 1999. godine Hil se nalazio na čelu američke ambasade u Skoplju.
Međutim, iako je u našoj javnosti Hil percepiran kao „američki čovek za Balkan“, mogli bi smo slobodno reći da to i nije baš tako.
U američkim i svetskim političkim krugovima Hil je prepoznatljiviji kao stručnjak za Istočnu Aziju. Ne samo što se ovaj karijerni diplomata nalazio na čelu Kancelarije za Istočnu Aziju i Pacifik u Stejt Departmentu, već je svoju diplomatsku aktivnost, osamdesetih godina prošlog veka, započeo na tom prostoru. Tačnije kao službenik u američkoj ambasadi u Seulu. Kasnije je obavljao dužnost i američkog ambasadora u Južnoj Koreji.
Učestvovao je, kao šef američke delegacije, u pregovorima oko čuvenog nuklearnog programa sa Severnom Korejom. Inače, po tom pitanju, blisko je sarađivao i sa kineskim diplomatama. Od 2009. godine obavljao je dužnost američkog ambasadora u Iraku, nakon čega se povlači iz diplomatske službe i posvećuje poslu univerzitetskog profesora na Kolumbija univerzitetu.
Svi ovi podaci govore nam o diplomati zavidne karijere. Nekom ko je imao ulogu da rešava akutne probleme, doduše one koje nisu predstavljale najviši prioritet za američku diplomatiju.
Upravo takve bile su krizne situacije oko koji se Hila angažovao, kako na Balkanu tako i u Aziji. Međutim, uzmemo li u obzir da se radi o čoveku koji je rođen 1952. godine, odnosno o nekom ko je u blago rečeno ozbiljnim godinama, postavlja se pitanje: zašto je američki predsednik Džo Bajden odlučio da Kristofera Hila praktično u sedamdesetoj godini reaktivira i pošalje u Srbiju?
Očigledno da je postojala jasna namera da se ličnost od posebnog autoriteta, koja dobro poznaje region, pošalje u Beograd. Naime, Hilov autoritet, kao i poznavanje prilika u Srbiji i na Zapadnom Balkanu, nije sporno. Međutim, jednako važno, ako ne i važnije, je to što Hil pripada krugu diplomata koje dele iste političke stavove sa sadašnjom američkim predsednikom po pitanju Balkana. Uostalom i jedan i drugi učestvovali su u kreiranju političke realnosti na prostoru bivše Jugoslavije krajem prošlog veka.
Hilov zadatak će, samim tim, očigledno biti da završi započeti posao oko pitanja statusa Kosmeta i unutrašnjeg uređenja BiH.
Novi američki ambasador zna ko su mu po tim pitanjima saveznici u regionu. Na prvom mestu to su albanski i bošnjački faktor na koje će se svakako najviše i oslanjati. Naravno, moramo naglasiti da su pitanja Kosmeta i BiH samo preduslov za postizanje najvažnijeg cilja. Za američku diplomatiju i njenog predstavnika u Beogradu to je suzbijanja Ruskog i kineskog uticaja. I to ne samo u Srbiji već u celom regionu. Uzevši u obzir trenutnu situaciju u globalnoj geopolitičkoj areni, što se tiče Bele kuće i Stejt departmenta, sva sredstva biće mu dozvoljena.
Autor: Srđan Graovac
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst Srđana Graovca možete pročitati ovde:
Preuzmite android aplikaciju.
