Osam decenija od zločina u Glini, jednog od najmonstruoznijih i po svom karakteru najstrašnijih ustaških zločina nad nedužnim srpskim civilima tokom Drugog svetskog rata, navršava se ovih dana.
Muzeja žrtava genocida navodi u saopštenju da je u nizu zločina počinjenih u Glini najpotresniji i najdramatičniji onaj koji se odigrao u crkvi.
Podsećaju da je nakon prvog ustaškog zločina 13. maja 1941. godine, Glina te prve godine rata od 24. jula do 8. avgusta još dva puta bila mesto masovnog stradanja srpskih civila, u okviru šire akcije ubijanja Srba na Baniji i Kordunu.
„Prvi se odigrao u noći između 29. i 30. jula 1941. godine. Najveći deo stradalih iz opštine Topusko, dopremljen je u Glinu u dva stočna vagona. Utvrđena su 203 imena iako se smatra da ih je ubijeno između 300 i 700“, navode iz Muzeja i naglašavaju da najpotpunije svedočanstvo o tom pokolju ostavio preživeli Ljuban Jednak.
Drugom zločinu je, kako navode, prethodilo okupljanje Srba u Vrginmostu 3. avgusta radi pokrštavanja, odnosno pokatoličavanja.
„Nakon otpuštanja žena i dece, u Sokolskom domu ostalo je 1.038 muškaraca. Okupljeni Srbi su prevezeni u Glinu i većina je zatvorena u crkvu Presvete Bogorodice u kojoj je nekoliko dana izvršen prvi zločin“, navodi Muzej.
Muzej dodaje da je manji deo Srba – verovatno njih 181 za koje nije bilo mesta u crkvi odmah odvezen do Novog sela u čijoj su okolini ubijeni.
Drugi zločin u crkvi, kako podsećaju, bio je u noći između 4. i 5. avgusta 1941. Utvrđena su imena svih 1.038 tada ubijenih civila.
Spomen-dom, na mestu porušene crkve, podignut je 1969. godine. Ispred doma bila je figura „Majka sa detetom“ Antuna Augustinčića. Tek je 1986. godine na inicijativu SUBNOR-a Gline u istom prostoru formiran i Spomen-muzej, a Augustinčićeva skulptura je izmeštena.
Inicijativa u vezi sa postavljanjem spomen-obeležja prihvaćena je tek 1990. godine.
Postavljena je skulptura „Dveri“ i urađena su dva mozaika u centralnom delu Spomen-doma, sa motivima „pokrsta“ i stradanja, dok su bronzane ploče sa imenima 1.570 žrtava postavljene tek 1995. godine.
Iz Muzeja dodaju da je nestankom Republike Srpske Krajine 1995. godine, nestalo i spomen-obeležje, a Spomen-dom je preimenovan u „Hrvatski dom“.
