Memorijalni centar posvećen svim žrtvama pogroma 1942. godine u Bačkoj, biće smešten u prostoru distrikta u blizini Mosta Slobode u Novom Sadu.
Ovaj projekat poveren je firmi „Spring Studio“ iz Beograda, čiji autorski rad je osvojio drugu nagradu (prva nije dodeljena) na urbanističko-arhitektonskom konkursu, koji je raspisala Fondacija Novi Sad – Evropska prestonica kulture, za najznačajniji memorijalni projekat Novog Sada.
U okviru kompleksa planiraju se tri programske celine:
- Objekat Memorijalnog centra
- Memorijalni park
- Prateće parterno i saobraćajno uređenje
„Čitav Memorijalni park zamišljen je kao logičan nastavakekološkog koridora Dunava i Limanskog parka, te treba da bude pejzažno oblikovan kao prvi nivo ulaska u tiho mesto sećanja, dok je objekte trebalo oblikovati kao „land art“ koji je integralni deo topografije parka“, piše u konkursnom zadatku.
U okviru kompleksa planirana je i izgradnja „Hladne sobe“ u kojoj bi se simuliralo okruženje iz januara 1942. godine.
„U okviru Celine 2 projektovati Hladnu sobu (oko 40 kvadratnih metara) kao prostorno-umetničku instalaciju u kojoj će se simulirati fizičke osobine spoljašnjeg okruženja kakve su bile u januaru 1942. godine. Temperatura, strujanje vazduha, zvukovi i slično. Hladna soba je mesto apsorpcije i refleksije u kojoj će posetioci doživeti neku vrstu fizičke i psihičke reakcije kao odgovora na ono što su žrtve doživele“, navodi se u konkursu.
Takođe je skrenuta pažnja da je neophodno preciznije ustanoviti modifikaciju terena, kao i mogućnost da se postojeći parking uz Distrikt transformiše u javni prostor, odnosno trg, kojim bi se susedni sadržaji „objedinili“.
U dokumentaciji se takođe navodi da će maksimalni kapacitet kada se održavaju seminari, konferencije i slično bude 230 osoba i da bi centar imao 12 stalno zaposlenih, uz spoljno angažovane radnike obezbeđenja i održavanja objekta.
Tim za dalju koordinaciju aktivnosti na projektu budućeg Memorijalnog centra Grad Novi Sad je formirao u saradnji s Eparhijom bačkom i Fondacijom „Novi Sad – Evropska prestonica kulture“.
Memorijalni centar priča autentičnu priču zločina nad civilnim stanovništvom južne Bačke u pogromu 1942. godine.
Pogrom ili Racija u južnoj Bačkoj, je naziv za ratni zločin i masakr koji su nad civilnim stanovništvom južne Bačke, pretežno Srbima i Jevrejima, izvršili pripadnici oružanih snaga i vojske Kraljevine Mađarske (Honved), za vreme Drugog svetskog rata tokom mađarske okupacije Bačke.
Racija je sprovedena između 4. i 29. januara 1942. godine Otpočela je u naseljima Šajkaške regije (4-19. januar), nastavila se u Novom Sadu (21-23. januar), a završila u Bečeju (25-29. januar).
Racija je bila rezultat dobro smišljene i dugo pripremane akcije, u kojoj su učestvovali mnogi najviši vojni i civilni funkcioneri Mađarske. Kao povod za genocid, navedeni su „navodni“ ustanci partizana u Bačkoj.
U pogromu je stradalo gotovo 4.000 ljudi, od čega preko1.200 u Novom Sadu. Najviše je stradalo Jevreja, zatim Srba, a ubijani su i pripadnici drugih etničkih grupa: Roma, Rusina i Rusa.
Danas u Novom sadu postoji Spomenik žrtvama racije, gde se održavaju i komemoracije. Srpska pravoslavna crkva je kanonizovala žrtve, te su za svetitelje proglašeni Sveti novomučenici novosadski.
Preuzmite android aplikaciju.
