Povodom obeležavanja 175 godina od rođenja publiciste, političkog teoretičara i ideologa socijalizma Svetozara Markovića (1846–1875), Biblioteka Matice srpske priredila je elektronsku izložbu građe iz svojih zbirki i zbirke Rukopisnog odeljenja Matice srpske.
Postavka se može pogledati od 11. do 31. oktobra 2021. godine u javnom katalogu Biblioteke, na njenom veb-sajtu , kao i na YouTube kanalu Biblioteke.
Autorke izložbe su Tatjana Bogojević i Bojana Bjelica, urednik Selimir Radulović.
Svetozar Marković, jedna od najmarkantnijih pojava u istoriji srpske društvene i političke misli
Svetozar Marković školovao se u Rekovcu i Jagodini, gimnaziju završio u Kragujevcu (1860) a Višu školu u Beogradu (1863), Tehnički fakultet Velike škole završava 1866. godine u Beogradu, nakon čega odlazi na tehničke studije u Rusiju (1866–1869) i u Cirih na Politehnički fakultet.
Bio je veoma predan izučavanju tadašnjih modernih zapadnoevropskih političkih i društvenih teorija i doktrina. Učestvovao je u radu Ujedinjene omladine srpske i sarađivao u Mladoj Srbadiji, a u junu 1871. pokrenuo prvi socijalistički lista na Balkanu Radenik, u kojem zastupa ideje Internacionale i Pariske komune.
Od 1873. vreme provodi u Beogradu i Kragujevcu, gde pored publicističkog rada, pokreće raznovrsnu praktičnu političku delatnost. Bio je jedna od najmarkantnijih pojava u istoriji srpske društvene i političke misli. Težio je preobražaju srpskog društva na novim socijalističkim osnovama, pod uticajem Černiševskog, Dobroljubova, Pisareva, Sečenova, Bakunjina, Lasala i dr. Bio je inspiracija i simbol mnogih potonjih generacija.
U Novom Sadu, 1872. godine, piše svoje najznamenitije delo Srbija na Istoku. Vaspitanje i obrazovanje je, za Markovića, bilo od prvorazrednog značaja, i to ne bilo kakvo vaspitanje i obrazovanje, već ono koje podiže moralnu snagu naroda i osposobljava ga za ostvarivanje ideala kojima teži. Smatrao je da samo harmonične ličnosti mogu da menjaju neharmonična društva, a ravnopravnost svih stavljao je iznad svega.
Dva najznačajnija rada iz književnosti bila su: Pevanje i mišljenje (1868) i Realnost u poeziji (1870) pri čemu se zalagao za istinit pristup životu, razračunavajući se sa romantičarima.
Sugerisao je da književnost treba da služi opštem napretku naroda, ističući značaj modernog realističkog romana.
Preuzmite android aplikaciju.
