Početna > Srbija
Srbija

Vinaver ga je nazivao svecem srpskog književnog izraza, znate li o kom srpskom pesniku je reč?

Momčilo Nastasijević je rođen 6. oktobra 1894. godine u Gornjem Milanovcu, u neimarskoj porodici poreklom sa Ohrida. Osnovnu školu je učio u Gornjem Milanovcu, zatim u Čačku, da bi je završio u Beogradu, gde kasnije studira francuski jezik i književnost. Za vreme Prvog svetskog rata ponovo živi u Milanovcu, a posle rata, cela porodica se seli u Beograd gde Momčilo nastavlja studije i živi u krugu pesnika i prijatelja zainteresovanih za umetnost.
Foto: WikimediaCommons

Po završenim studijama radi u Beogradu kao gimnazijski profesor i na tom poslu ostaje do svoje smrti. Sa objavljivanjem svojih dela počinje kasnije nego njegovi generacijski drugovi Rastko Petrović, Miloš Crnjanski, Desanka Maksimović i drugi.

Momčilo Nastasijević je pesnik koji se pojavio, razvio i umro između dva rata. U svojim shvatanjima poezije Nastasijević je dužnik simbolista. Osnovni pojam njegove poetike, „rodna“ ili „maternja“ melodija, proizlazi iz simbolističkog shvatanja muzike kao bića poezije.

U traganju za tom melodijom pesnik proniče s onu stranu pojava i dolazi u neposredan dodir s onim što je neizrecivo, tajanstveno, mistično. Maternja je melodija, pre svega, zvuk izvornog, arhaičnog jezika, u našem slučaju to je, s jedne strane, melodija jezika narodne pesme, a s druge, srednjovekovnih tekstova. Na ovoj tački Nastasijevićeva neosimbolistička zaokupljenost muzikom i neizrecivim ukršta se s ekspresionističkom težnjom k neposrednom i praiskonskom. Nastasijević je uložio veliki rad da bi stigao do svojih lirskih krugova i dok je bio zadovoljan njima, isprobavao je sva moguća sazvučja među rečima našeg jezika, sve prelive smisla i različiti odnosa verbalnih znakova. Njegova konciznost, ta osobenost njegovog pesničkog idioma, nije proizvod nekakve ćudljivosti ili proizvoljnosti, već je izraz borbe protiv tih mana u koje upadaju oni koji poeziju pišu olako.

Godine 1932. objavljuje svoju prvu pesničku zbirku „Pet lirskih krugova“, koja odjekuje u užim čitalačkim krugovima, a u antologijama poezije toga vremena zastupljen je obično sa po samo jednom pesmom.
Foto: Pixabay/Hannibal8height

Tek godinu dana posle njegove smrti, njegovi prijatelji izdaju celokupna dela: Pesme, Rane pesme i varijante, Hronika moje varoši, Iz tamnog vilajeta, Rane priče i Drame.
Krhke građe, Nastasijević oboleva od tuberkuloze i umire 13. februara 1938. godine u četrdeset četvrtoj godini života.

Vinaver je Nastasijevića nazivao svecem srpskog jezika i srpskog književnog izraza. Nastasijević je pesnički oblikovao svoje slutnje stalnog toka tajanstvenih sila, te je dovodio u skladan odnos slutnju i razložno saznanje.

Isidora Sekulić je za Nastasijevićevo stvaralaštvo rekla: „Nastasijević je bio pesnik istraživač i kopač. Meni se uvek priviđao kao rudar koji je maločas izišao iz dubina i mraka, raduje se videlu, kazao bi nešto i pokazao, ali bi mu trebalo mnogo ruku i jezika, pa se samo nasmeši i rekne – Oj, Moravo, moje selo ravno“.

Miodrag Pavlović je o Nastasijeviću rekao: „Šta može biografija da kaže o jednom čoveku koji je tako malo ličio na svoje vreme, koji se nije odredio ni svojim delanjem u društvu, ni stanovanjem u nekom gradu, ni boravkom u svom telu? Podaci o njegovom životu ne mogu reći mnogo ni o izvorima njegovog dela, ni o obeležjima jednog razdoblja. Njegov život je priča o samoći, i stvaralačkoj i javnoj i najintimnijoj, sličnoj drugim samoćama, a ne vremenima, prošlim i budućim“.

Olivera Mitić dobitnica književne nagrade „Đura Đukanov“

Preuzmite android aplikaciju.