Na Trgu Marije Trandafil 14 u Novom Sadu nalazi se zgrada novosadskih zanatlija.
Na mestu današnje zgrade nekada se nalazio hotel „Dva anđela“ koji je 1934. godine prodat na javnoj licitaciji, a novi vlasnik postalo je više zanatskih udruženja, i to: Zadruga Srba Zanatlija Novosađana,Srpsko Zanatlijska Pevačko Društvo Neven, Kolo Srpske Zanatlijske Omladine i Udruženje Zanatlija za grad Novi Sad.
Tako su se, posle više decenijaskih nastojanja konačno ostvarili snovi i napori da se dođe do jednog zajedničkog sedišta novosadskih zanatlija.
Prvobitni objekat podigao je sredinom 19. veka Alojz Cocek, zahvaljujući čijoj kvalitetnoj izvedbi posla je kasnije, tačnije 1936. godine, bez ikakvih problema bilo moguće nadograditi još jedan sprat.
Projekat nadogradnje sproveli su novi vlasnici, a taj posao poveren je Stefanu Fajsu, koji je u stilu moderne, tako kvalitetno uradio posao, da se čini da je objekat od samog početka rađen kao jednospratnica.
Najvažniji karakter te adaptacije i nadogradnje je prostrana svečana dvorana smeštena na prvom spratu, u kojoj su pre Drugog svetskog rata održavane priredbe Zanatlijskog pevačkog društva „Neven“, a i balovi.
Ova jednospratna zgrada posebno se ističe krupnim ćiriličnim slovima od profilisanog lima i natpisom „Zanatski dom“.
Za vreme okupacije, tokom Drugog svetskog rata, mađarske vlast su naredile promenu svih dokumenata na mađarski jezik, pa je tada promenjen i ćirilični natpis na fasadi “ Zanatski dom“ i zamenjen istim natpisom na mađarskom jeziku. Nakon rata vraćen je prvobitni ćirilični natpis.
Između natpisa „Zanatski dom“, nalazi se reljefna grupa sa frontalno postavljenom figurom majstora kovača – kovača i njegovog šegrta, uz nakovanj i kolarski točak, kao simbola njihovog zanata.
Kada već pišemo o „Zanatskom domu“, moramo pomenuti i da je Novi Sad tokom proteklih vekova bio veoma jak regionalni trgovački centar, u kome su se istovremeno razvijali zanati.
Kako je rastao broj stanovnika, tako su jačale zanatlije, pa je prema popisu Banske u prave 1933. godine bilo čak 1.372 zanatlija.
U ranijoj prošlosti grada najviše su bili razvijeni ćurčijski, kapamadžijski, čizmarski, kujundžijski, bravarski i kazandžijski zanat.
Kasnije su mnogi od ovih zanata izgubili na značaju. Tokom vremena smanjuje se broj samostalnih radnji, ali se sve više razvija mala privreda.
Koliko god mislili da je zanatstvo prevaziđeno, podaci sa kraja 20. veka nas demantuju. Naime, tada je u privrednom registru u Novom Sadu bilo upisano 3.600 samostalnih zanatlija.
Novosadske zanatlije se i danas tradicionalno okupljaju u Zanatskom domu, a ovde se održavaju i sva svečarska dešavanja koja su vezana za novosadske zanatlije.
Preuzmite android aplikaciju.
