Objekat od velike važnosti za novosadsku istoriju i arhitekturu svakako je Sokolski dom, zvaničnog naziva „Dom kralja Aleksandra I Ujedinitelja“, koji predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
Zgrada Sokolskog doma podignuta je u periodu između 1934. i 1936. godine, po projektu arhitekte Đorđa Tabakovića, na molbu i za potrebe novosadskog Sokolskog društva, a pored Sokolskog društva i članova izgradnju su pomogli mnogi darodavci, ugledni građani kao i grad Novi Sad i Banska uprava.
Osnova građevine je u obliku veoma razvučenog pravougaonika, koji je flankiran sa dva poprečno postavljena krila.
Glavna fasada okrenuta je prema ulici Ignjata Pavlasa.
Rešenje gabarita odredilo je i volumen objekta čija se završna kontura modernistički projektuje u krovnoj horizontali i strogim pravim uglovima, tri visinski naglašena kubusa objekta.
Upečatljiv vizuelni motiv predstavlja rešenje ulične fasade gde je centralno postavljen glavni ulaz, visoko podignut sa širokim pristupnim stepeništem. Armirani beton, velike zastakljene površine, veštački kamen u kombinaciji sa toplim tonom opeka na fasadnim površinama i modernistički oblikovanim gvozdenim funkcionalnim elementima, kvalitetno doprinose estetici modernizma.
Koncepcija rasporeda u enterijeru bila je sva u funkciji sokolskih aktivnosti: gimnastička sala, garderoba sa kupatilima, velika dvorana za priredbe i skupove, prostorije za sastanke, čak i prostor za muzej sokola. U suterenu se nalazio restoran. Snažan utisak ostavlja širina ulaznog hola sa dobro osmišljenim stepeništima i galerijama.
Sokolsko društvo u Novom Sadu je osnovano 1905 godine, i u svojoj stogodišnjoj istoriji, uspelo je da očuva izvorne principe i vrednosti Sokolskog (Tiršovog) gimnastičkog sistema nastalog u drugoj polovini 19. veka.
Gimnastika kao sportska grana, imala je vodeće mesto u programu društva, koje se brzo razvijalo kako u masovnosti, tako i u kvalitetu.
Januara 1951. godine, Sokolski dom se predaje na korišćenje Prvom gimnastičkom društvu.
Iste godine, Gimnastički savez Jugoslavije, menja ime u „Partizan“, pa u skladu sa tim 1952. godine i društvo menja ime i postaje Društvo za telesno vaspitanje Partizan I, ali i dalje neguje gimnastičke programe za decu i odrasle, kao i sportsku gimnastiku.
Istovremeno kada i objekat, izgrađen je sportski teren, na dugačkom, pravougaonom međuprostoru.
Tereni koji se nalaze iza zgrade Sokolskog doma su Novosađanima poznatiji pod nazivom – Partizanovo igralište.
U jednom delu Sokolskog Doma danas se nalazi Pozorište mladih.
Posle Drugog svetskog rata pozorište je radilo kao Vojvođansko pozorište lutaka, zatim kao Gradsko pozorište lutaka, Pozorište lutaka, a od 1968. kao Pozorište mladih. Godine 1991. osnovana je Dramska scena, a danas postoje dve scene: Dramska i Scena za decu.
Takođe, u okviru zgrade Sokolskog društva smešten je i Dom kulture, u kojem se održavaju svirke.
Znate li gde se u Novom Sadu nalazio hotel „Central“? (FOTO/VIDEO)
Preuzmite android aplikaciju.
