Mnogi kameni artefakti, ostaci neandertalaca i pleistocenske faune iz perioda pre 300-240 hiljada godina, pronađeni su u pećinama Velika i Mala Balanica u Sićevu kod Niša, čime su predočena najranija svedočanstva o kulturnim kontaktima između Balkana i Bliskog istoka u praistoriji, saopštili su sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Ovo važno arheološko otkriće srpsko-kanadskog tima objavljeno je u prestižnom naučnom časopisu “Journal of Human Evolution”, čiji je izdavač “Elsevier” sa sedištem u Amsterdamu (Holandija).
U pitanju je jedan od vodećih svetskih magazina koji objavljuje radove iz oblasti kulturne i biološke evolucije čoveka, a osnovan je 1972. godine.
Rezultati datovanja i arheološki nalazi iz ove dve pećine sada su detaljno publikovani u spomenutom magazinu, a na projektu je radio međunarodni tim stručnjaka koji čine – Dušan Mihailović sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, Mirjana Roksandić sa Univerziteta u Vinipegu (Kanada) i brojni saradnici iz zemlje i inostranstva.
O kulturnim vezama između Balkana i Bliskog istoka u dalekoj prošlosti često se raspravljalo, posebno o širenju anatomski modernog čoveka i neolita, a veze između ova dva područja često su i osporavane.
Ipak, kako navode sa Filozofskog fakulteta, istraživanja Balanice su pokazala da se najranija praistorija Evrope ne može posmatrati odvojeno u odnosu na Bliski istok.
Istraživanja su potvrdila da su kulturne veze između ova dva područja postojale pre više od 240 000 godina, u vreme kada su ljudi počeli regularno da koriste vatru.
Na Bliskom istoku, u jabrudijenskoj kulturi, otkrivena su najstarija vatrišta i veoma specifične alatke za obradu kože i krzna, poznate pod nazivom – Kina postruške.
Identične alatke i ostaci vatrišta kao što su iz pećine Kesem u Izraelu, otkriveni su nedavno i u Balanici, a potiču iz perioda kada u drugim delovima Evrope specijalizovane alatke tog tipa još uvek nisu počele da se koriste.
Sve to ukazuje na to da su pre 300-240 hiljada godina postojala kulturna povezanost zajednica koje su naseljavale Balkan, Anadoliju i Bliski istok.
Stručnjaci tvrde da se još uvek ne može sa sigurnošću reći da li je do preuzimanja kulturnih inovacija sa Bliskog istoka došlo usled populacionih pomeranja ili kulturnog prenošenja sa Bliskog istoka i ko je bio nosilac ovih promena – neandertalci ili anatomski moderni ljudi.
Prema arheološkim istraživanjima, sigurno je da su ove inovacije kasnije dovele do konačnog formiranja kulturnih obrazaca karakterističnih za srednji paleolit – period koji predstavlja jednu od glavnih prekretnica u ranoj istoriji čovečanstva.
Arheološka iskopavanja pećina u blizini Niša (Balanica, Pešturina) se realizuju u saradnji Filozofskog fakulteta u Beogradu i Univerziteta u Vinipegu, a finansira ih Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
Preuzmite android aplikaciju.
