Rak grlića materice je maligna bolest koja je u većini slučajeva uzrokovana infekcijom humanim papiloma virusom (HPV). Razvija se u delu materice koji se otvara u porođajni kanal. Razvija se tokom dužeg vremenskog perioda, pa je ponekad potrebno i do 15 godina da se pojavi ova vrsta raka.
Rak grlića materice se može sprečiti redovnim ginekološkim pregledima i Papa testovima, kao i vakcinacijom protiv HPV-a.
Šta uzrokuje rak grlića materice?
Rak grlića materice počinje na površini grlića materice, a nastaje kada ćelije grlića materice počnu da se menjaju u premaligne ćelije. Glavni uzročnik raka grlića materice je HPV virus, odnosno infekcija koja može da miruje godinama i ne mora nužno da izaziva bolest ili probleme. Tada se iznenada može aktivirati i izazvati promene na sluzokoži. Kod nekih žena infekcija će proći sama od sebe zbog dobrog imuniteta, dok kod drugih može izazvati promene na grliću materice, a potom i rak.
Simptomi raka grlića materice
Rak grlića materice se može prepoznati kada su se simptomi već razvili. Predstadijumi nemaju nikakve simptome i upravo zbog toga su važni redovni pregledi kod ginekologa.
U naprednoj fazi postoje:
- neredovno krvarenje
- krvarenje između ciklusa
- krvarenje nakon seksualnog odnosa
- bolovi u donjem delu stomaka
- bilo kakve promene u pražnjenju
- menstrualni ciklus koji je obilniji i traje duže od normalnog
U uznapredovalim stadijumima, kada se rak proširio na okolna tkiva i organe, mogu se javiti i umor, bol u nogama ili oticanje nogu, dijareja, problemi sa mokrenjem, bol u stomaku ili donjem delu leđa. Da li se rak grlića materice može sprečiti? Rak grlića materice može se sprečiti vakcinacijom protiv HPV-a, koja je besplatna za devojčice i dečake do 25 godina.
Drugi način prevencije raka je da se na vreme otkrije papa testom tokom ginekološkog pregleda gde se vide određene promene na grliću materice. Tačnije, to je skrining koji testira preduslove koji mogu izazvati rak. Ovim se mogu otkriti abnormalnosti ćelija grlića materice, pa se one mogu na vreme zaustaviti i sprečiti da rak ne uspe ni da se razvije.
Drugi način otkrivanja ovog karcinoma je specijalni HPV test kada se na papa testu otkriju promene, dok će u nekim slučajevima biti potrebna biopsija. Iako treba koristiti zaštitu tokom seksualnog odnosa, u ovom slučaju kondom ne pruža potpunu zaštitu od HPV virusa.
Kako se leči rak grlića materice?
Petogodišnje preživljavanje žena sa rakom grlića materice je 80 do 90 procenata za stadijum I, oko 60 procenata za stadijum II, 25 do 35 procenata za stadijum III i do 15 procenata za stadijum IV, koji je najgori stadijum u kome rak se proširio na okolne organe.
Sam tretman raka grlića materice zavisiće od stadijuma i težine stanja, kao i od starosti žene, zdravlja i da li želi da ima decu. Jedna od metoda lečenja je konizacija, odnosno uvođenje tanke žice sa zagrejanom strujom koja uklanja abnormalno područje tkiva na grliću materice. Drugi način je biopsija, kojom se ove ćelije uklanjaju, a u nekim slučajevima se koristi i laser. U težim slučajevima može biti potrebno ukloniti matericu ili jajnike. Takođe, metod lečenja je hemoterapija ili radioterapija.
Rak grlića materice je uzrokovan HPV infekcijom i najčešći je maligni tumor ženskih genitalnih organa, odmah posle raka dojke. Lako se može sprečiti redovnim pregledima i papa testom, ali i vakcinacijom protiv HPV-a. Lečenje će zavisiti od težine stanja i stadijuma bolesti.
Februar posvećen borbi protiv raka – Prof. dr Dragana Bogdanović – #nemapredaje (VIDEO)
Preuzmite android aplikaciju.
