Jedna od ulica u Novom Sadu dobila je naziv po Žarku Vasiljeviću, novosadskom reditelju, dramaturgu, prevodiocu, upravniku Srpskog narodnog pozorišta i pesniku.
Roditelji, otac Koča i majka Danica, su bili glumci Srpskog narodnog pozorišta. Od malena je sa roditeljima išao po gostovanjima putujućih glumaca, pa je kao dete koje je odrastalo na „daskama koje život znače“ bio prihvaćen od cele pozorišne družine. Tako se, nekako sudbinski, ceo život vezao za Srpsko narodno pozorište i bio posvećen njegovom radu.
Osim angažovanja u Srpskom narodnom pozorištu, veoma je značajan njegov doprinos u radu Matice srpske, čiji je jedno vreme bio privremeni upravnik.
Prema svedočenju savremenika Žarka Vasiljevića, on je bio veoma komunikativan i uvek bi našao vremena da sa nekim od poznanika zastane na ulici i razmeni po koju reč. Osim maternjeg jezika, odlično je vladao i mađarskim i nemačkim. Svojim sugrađanima Žarko Vasiljević je bio veoma draga i zanimljiva pojava, budući da je pomalo bio ekscentrik, ali i veliki boem.
U svom književnom stvaralaštvu prešao je put od umerenog modernizma, do poezije okrenute stvarnosti, a potpuni izraz našao je u ciklusu o građanskoj Vojvodini. Moglo bi se čak ustvrditi da je Vasiljević bio pesnik po vokaciji, a pozorišni čovek po profesiji.
Neki su čak skloni da kažu da je u to vreme, posle Zmaja, Žarko Vasiljević bio najveći pesnik Novog Sada. Pa ipak, današnje generacije baš i ne pamte Vasiljevića, a da nije ulice koja nosi njegovo ime, verovatno bi odavno utonuo u zaborav.
Na samom početku ulice Žarka Vasiljevića, tačnije na uglu sa Dunavskom ulicom, nalazi se Komanda Novosadskog garnizona.
Zanimljiv je podatak da se sva tri objekta koje vojska koristi vode pod istim uličnim brojem, iako čak i ne pripadaju istoj ulici.
Takođe, objekti su stilski veoma različiti, jer su građeni u različitim epohama.
Prvi od tri, ujedno i najstariji objekat, jeste privatna rezidencija advokata Jozefa Klajnčeka, koji je tu živeo krajem 19. veka. Veruje se da je kuća izgrađena 1850-ih godina u okviru velike obnove nakon bombardovanja Novog Sada 1849. godine, mada neki izvori kao godinu izgradnje objekta navode 1881. godinu.
Druga zgrada u okviru Komande garnizona jeste čuveni hotel „Fabri“, koji je bio izuzetno popularan među Novosađanima. Zgrada se nalazi na ugaonom placu ulica Dunavske i Žarka Vasiljeva, a podignuta je 1900. godine na mestu gostionice Jovana Kirjanovića.
Treći objekat je dvospratna zgrada građena u periodu od 1923- 1925. godine za potrebe tadašnje Srpske zadužne banke, na mestu pomoćnih objekata Hotela Fabri.
Već naredne godine vlasništvo nad objektom preuzima Vojska.
Za vreme okupacije zgrada je služila kao zloglasno mučilište u narodu poznato pod nazivom „Armija“.
Kada se iz pravca Dunavske ulice skrene u ulicu Žarka Vasiljevića, posebnu atrakciju za prolaznike predstavljaju tri izložena artiljerijska oružja iz proteklih ratova, koja se nalaze ispred objekta Komande Novosadskog garnizona.
Sa suprotne strane ulice nalazi se bočna fasada zgrade Muzeja Vojvodine. Ovaj objekat je podignuta prvih godina 20. veka, na mestu gostionice „Kod engleske kraljice” kao Sudska palata.
Gradnju zgrade za potrebe Suda, koja je započeta 1892. godine, ispočetka je kočio spor sa vojnim vlastima, koje su se protivile gradnji novog objekta u blizini Mostobrana i dve kasarne.
Spor je rešen tek šest godina kasnije, pa je gradnja nastavljena 1898. godine i trajala je do 1900. godine.
Gotovo istovremeno kada i Sudska palata, tačnije 1901. godine, u njenom zaleđu izgrađena je i zgrada zatvora.
Zgrada u kojoj se nalazio Okružni zatvor, namenski je adaptirana za potrebe Arhiva Vojvodine 1988. godine, i krajem oktobra iste godine, Arhiv je preseljen iz Sremskih Karlovaca, gde se do tada nalazio.
Dvospratna zgrada bivšeg zatvora, a današnjeg Arhiva Vojvodine ima osnovu nepravilnog slova T, sa velikim brojem jednostavnih prozorskih vertikala i sa ravno malterisanim fasadnim povrđinama. Sa zgradom Muzeja Vojvodine se dodiruje na istočnoj strani, pa je na taj način formirano zatvorsko dvorište. Sa severozapadne strane nalazi se dvorište koje je nekada služilo za izvođenje zatvorenika u šetnju, a obezbeđeno je visokom zidanom ogradom.
Odlukom Vlade Republike Srbije iz 2007. godine, ova zgrada je proglašena spomenikom kulture.
Preko puta zgrade Arhiva Vojvodine nalazi se Riblja pijaca.
Sa najdužom tradicijom u gradu, ova pijaca je, od mesta koje je sredinom 19. veka služilo isključivo za snabdevanje građana svežom ribom, vremenom prerasla u klasičnu zelenu pijacu, sa bogatom ponudom svežih poljoprivrednih proizvoda, živinskog mesa, ribe i mešovite robe.
U produžetku ulice Žarka Vasiljevića, posle raskrsnice sa ulicom Miloša Bajića, ulica se pretvara u rezidencioni kvart, prepun zelenila.
Pravo naspram ulice Žarka Vasiljevića, u delu koji pripada ulici Episkopa Visariona, kao podsetnik da je Novi Sad nekada bio začetnik avio-industrije u Srbiji, nalazi se stara kapija sa nekadašnjeg ulaza u fabriku „Ikarus“.
I tako, od Muzeja Vojvodine, preko Arhiva Vojvodine, pa do kapije nekadašnje fabrike aviona „Ikarus“, mogli bismo reći da je čitava ulica posvećena čuvanju istorije.
Ukoliko imate zanimljivu priču o nekoj od novosadskih ulica koju biste želeli da podelite sa ostalim čitaocima, pišite nam na gradskeinfo@gmail.com sa naznakom Moja ulica.
Preuzmite android aplikaciju.
