Ulica Vojvođanskih brigada se nalazi u delu Novog Sada poznatom kao Stari grad. Iako po gabaritima nije ni široka ni dugačka, opet je dovoljno velika da u nju stane čitav jedan soliter, vrtić i neke od važnih javnih institucija. Osim toga, nekoliko gradski autobuskih linija prolazi ovom ulicom.
Ulica Vojvođanskih brigada počinje na raskrsnici sa ulicama Žarka Zrenjanina, Miroslava Antića i Stražilovskom, u drugom delu je preseca ulica Pavla Simića i na samom kraju izlazi na ulicu Maksima Gorkog. Između dva svetska rata, ova ulica je nosila naziv Suvoborska, da bi nakon Drugog svetskog rata ponela naziv, koji nosi i danas.
Nekada je čitav kvart u kome se, između ostalih, nalazi i ova ulica, bila ekskluzivna rezidenciona zona, rezervisana za novosadsku industrijsku i političku elitu. Neke od najlepših novosadskih kuća se nalaze u ovom delu grada. Nažalost, zub vremena, kao i nerazumevanje za potrebu očuvanja arhitektonskog nasleđa Novog Sada, doveli su do toga da se sada čitav kvart, poput nekog ostrva, jedva održava na površini. Zato su zgrade u ovoj ulici kombinacija starih gradskih vila sa jedne strane i moderne gradnje sa druge.
Na samom početku ulice, pod brojem 2 nalazi se zgrada poznata kao zgrada „Graditelji mostova“.
Zgradu je na ugaonoj parceli projektovao inženjer Stevan Radivojević, koji je između dva svetska rata u ovom delu grada izgradio nekoliko vila za potrebe novonastale banovinske elite. Stil gradnje je ar deko, po čemu ovaj objekat odskače od tada uobičajenog stila moderne, u kojem su građene zgrade na području Malog Limana.
Po sredini zgrade nalazi se stepenište, koje svojom vertikalom deli objekat na dva dela, dok kroz visoki svetlarnik prolazi dosta svetla. U odnosu na uličnu regulaciju, objekat je malo uvučen, pa se ispred same zgrade našlo malo mesta i za skroman travnjak.
Iznad samog ulaza u zgradu nalazi se pravougaoni reljef „Graditelji mostova“, po kojem je zgrada i dobila ime.
Malo niže niz ulicu, na broju 14 nalazi se Vila Štolc, takođe sagrađena između dva svetska rata, tačnije 1926. godine, po projektu malo poznatog projektanta Mikše Baša.
Kao što joj i ime kaže, vila je nekada pripadala porodici Štolc, poznatim novosadskim trgovcima mašinama i delovima za mašine. Njihova velika prodavnica se nalazila između Menratove palate i zgrade Nove pošte, tačno na trasi današnjeg Bulevara Mihajla Pupina.
Prostrani objekat izgrađen je u stilu secesije, sa polukružnim ispadom na uglu i na sredini fasade. Ono po čemu je ova zgrada jedinstvena u gradu je jedinstven krovni prozor, sav izgrađen od drveta. Osim toga, uz krovnu nadstrešnicu pojavljuju se i jedinstvene drvene konzole i nizovi kvadrata sa cvetnim reljefima u središtu, izvedenim u keramici.
Ulaz u vilu omogućen je kroz dva ulaza. U samom objektu nekada su se nalazile četiri sobe, salon, veliki hol u središtu prostora, poseban deo kuće u kojem se nalazila devojačka soba, kuhinja i ostava. U podrumu se nalazilo centralno ložište i prostorija za pranje veša.
U dvorištu kuće nekada se nalazila prostrana i lepo hortikulturno uređena zelena površina, sa dve saletle.
Posle Drugog svetskog rata, odlukom novih vlasti, u kuću se uselio partizanski general Kosta Nađ, a posle njega je kuća ustupljena PU „Radosno detinjstvo“, koje se i danas tu nalazi.
Svakako, najpoznatija zgrada u ovoj ulici je zgrada Radničkog univerziteta, koji je krajem 2020. godine kupila kompanija Vega IT.
Za zgradu Radničkog Novosađane vežu neke od najlepših sećanja i najgorih trauma.
Od svog osnivanja, Radnički univerzitet predstavljao je obrazovno-kulturnu ustanovu od posebnog značaja za Grad Novi Sad. Bio je ugledna institucija, koja je za više od pet decenija odškolovala više od dva i po miliona Novosađana.
Novosadski Otvoreni Univerzitet (Radnički Univerzitet “Radivoj Ćirpanov”) osnovan je 20. novembra 1952. godine, ali je kao pravni naslednik Narodnog univerziteta, koji je osnovan 1919. godine, prisutan u Novom Sadu punih 90 godina.
Tokom letnjeg raspusta, ovde je bio organizovan dnevni boravak dece, sa kreativnim radionicama, a u vreme kada je video-rekorder još bio novina i za mnoge previše skup da bi ga posedovali u svom domu, za decu su ovde organizovane projekcije crtanih filmova sa VHS kaseta.
Pre nešto malo više od 22 godine, tačnije 6. aprila 2000. godine, na 12. spratu Novosadskog otvorenog univeziteta u Vojvođanskih brigada 7, izbio je požar koji se ubrzo proširio po zgradi.
Tom prilikom jedna osoba je izgubila život, a šest je povređeno.
Zgrada Radničkog univerziteta nakon požara i započete, pa prekinute rekonstrukcije bila je u stalnom propadanju, uprkos brojnim obećanjima da će taj problem biti rešen.
Nerešeni imovinsko-pravni odnosi sprečavali su da objekat bude prodat investitoru koji bi zgradu rekonstruisao.
Zgrada Radničkog univerziteta konačno je predata u vlasništvo Grada Novog Sada i time je napravljen ozbiljan korak u budućnost.
U sklopu četvrte industrijske revolucije, koja se odvija u Novom Sadu, otvorena je licitacija za prodaju ove zapuštene zgrade, nakon čega je po ceni većoj od 5,2 miliona evra, pripala u vlasništvo kompaniji ”Vega IT”.
Nekoliko meseci kasnije, ”Vega IT” je objavila i arhitektonski konkurs, nakon čega je javnost predstavljeno idejno rešenje za izgled tzv. „Plavog nebodera“, prema projektu arhitekte Lazara Kuzmanova.
Lazar Kuzmanov, direktor arhitektonskog biroa „Kuzmanov and partners“ tada je izjavio da je idejni koncept nove arhitekture „Palate Vega Radnički“ upravo očuvanje identiteta objekta uz savremenu oblikovnu prepoznatljivost i korišćenje novih materijala i savremenih obloga.
Prostranu parcelu na raskrsnici sa ulicom Pavla Simića zauzela je zgrada koju je 1939. godine izgradilo udruženje “Hevra Kadiša”, i u kojoj je pre Drugog svetskog rata bilo smešteno jevrejsko sirotište i dom za stare, a danas zgradu koristi Radio televizija Vojvodine.
Zgrada zvanično pripada ulici Maksima Gorkog, a ulaz u dvorište zgrade je iz ulice Vojvođanskih brigada.
Odmah preko puta nalazi se benzinska stanica „Velika pečurka“, svojevrstan novosadski toponim, koji se zadržao još u sećanju starijih Novosađana.
„Velika pečurka“ sagrađena je 1976. godine, po projektu arhitekte Mirka Stojnića, uz pomoć inženjera Milana Manojlovića, a za tadašnji Jugopetrol, odnosno NAP.
U vreme kada je građen, a i u potonjim godinama, čitav projekat bio je prava atrakcija. Neobičnog i upadljivog dizajna, benzinska stanica „Velika pečurka“ je na tom mestu stajala gotovo četiri decenije, iako je u vreme dok je nacrt još bio na papiru, struka imala sumnje da je tako nešto uopšte moguće izgraditi.
Međutim, 1. septembra 2014. godine „Velika pečurka“, sa svojim jedinstvenim dizajnom, je otišla u istoriju. Na tom mestu se danas nalazi moderan objekat NIS-ove benzinske stanice.
Iako se benzinska stanica zvanično vodi na adresi Maksima Gorkog, ulaz je omogućen i sa njene zadnje strane, iz ulice Vojvođanskih brigada.
U novoj zgradi ulice Vojvođanskih brigada, na broju 24 – 26, smeštena je Gradska poreska uprava Novi Sad.
Tu se nalaze šalteri koji su otvoreni za potrebe regulisanja poreskih obaveza građana, izdavanje poreskih uverenja i potvrda i slične poslove.
Već na samom kraju ulice Vojvođanskih brigada, nalazi se Poslovni inkubator Novi Sad. Cilj Poslovnog inkubatora Novi Sad je da pomogne mladim firmama da pronađu svoj put do tržišta.
U prostoru se nalazi 20 kancelarija, dostupnih za iznajmljivanje, kao i co-working prostor.
Osim toga, inkubator svojim korisnicima nudi moderno opremljen kancelarijski prostor sa brzim pristupom Internetu. Takođe su na raspolaganju i zajedničke prostorije: sala za sastanke i prostor za upoznavanje i druženje.
Pored navedenih usluga inkubator svojim korisnicima može da ponudi i niz drugih usluga poput: umrežavanja, povezivanja sa istraživačima sa univerziteta, povezivanje sa potencijalnim strateškim partnerima, pronalaženje novih zaposlenih i slično.
Ulica Vojvođanskih brigada, iako je u zadnjih stotinjak godina pretrpela određene promene i dalje je važna lokacija, koja kroz sačuvano sećanje i objekte koji se u njoj nalaze, priča istoriju našeg grada.
Ukoliko imate zanimljivu priču o nekoj od novosadskih ulica koju biste želeli da podelite sa ostalim čitaocima, pišite nam na gradskeinfo@gmail.com sa naznakom Moja ulica.
Preuzmite android aplikaciju.
