Kada se iz ulice Svetozara Miletića produži dalje, presecajući ulicu Jovana Subotića, ulazi se u ulicu Vojvode Bojovića. Nije naročito dugačka, prostire se do Žitnog trga, odnosno do zgrade Socijalnog (filijale Republičkog penzijskog i invalidskog osiguranja).
Kao i većina drugih ulica u Novom Sadu, kroz istoriju je više puta menjala svoj naziv.
Pre nego što je ponela sadašnji naziv, zvala se Topovska, pa Kasarnska i Ivana Milutinovića.
Ova ulica danas se ne izdvaja posebno po značaju od mnogih drugih, komšijskih ulica, a pripada Jovanovskom kraju u Novom Sadu, odnosno Rotkvariji.
Kao i većina ulica ovog kraja, stil gradnje je danas mešavina starih zgrada i moderne visokogradnje.
Prekoputa crkve, na uglu ulica Jovana Subotića i vojvode Bojovića, nalazi se grko-katolička Plebanija iz 1820. godine, sedište grko-katoličke crkvene opštine.
Grko-katolička parohija u Novom Sadu postoji od 1780. godine i pripada Grkokatoličkoj eparhiji Svetog Nikole u Ruskom Krsturu koja okuplja oko 3.000 vernika, 2.500 Rusina i oko 500 Ukrajinaca.
Kasarna u ulici Vojvode Bojovića
Obaveza ukonačavanja vojske bila je najčešće rešavana iznajmljivanjem privatnih kuća, da bi, kasnije, formiranjem stalnog garnizona, počelo primenjivanje drugog načina za rešavanje ovog problema.
Gradovi su podizali kasarne koje su, potom, zakupljivale vojne vlasti za svoje potrebe.
U Novom Sadu su, u poslednjoj deceniji 19. veka, izgrađena dva velika objekta ove vrste, pešadijska kasarna u produžetku Lebarskog sokaka (Miletićeva ulica), današnja Ulica vojvode Bojovića, i honvedska kasarna u Futoškoj ulici na tadašnjem izlazu iz grada.
Istorijat izgradnje pešadijske kasarne može se pratiti još od nastanka plana grada 1877. na kome su naznačeni odgovarajući gabariti, ali sa oznakom još neizvedenog objekta.
Već na Sauterovom planu iz 1885. tog obeležja više nema pošto je prostrana parcela rezervisana zapisom Kasern platz.
Koliko je gradnja ovih objekata bila značajna, vidi se iz podatka da je ulica u kojoj je podignuta pešadijska kasarna dobila naziv Ulica kasarne (Laktanya utca)
U objekte kasarne u ulici Vojvode Bojovića vojska se uselila nakon Prvog svetskog rata.
Naime, po završetku Prvog svetskog rata, Novi Sad se našao u novoj državi, Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, a u njegove vojne objekte smestila se nova vojska.
Shodno tome, kasarne su dobile nove nazive, pa je tako pešadijska kasarna u produžetku Miletićeve, odnosno negde na sredini današnje ulice Vojvode Bojovića, dobila ime Kralj Petar.
Ovu kasarnu je vojska od grada dobila kompenzaciom, tako što je rešeno pitanje Mostobrana, čije su uklanjanje gradske vlasti već odavno tražile.
Ugovorom sklopljenim 1922. godine između novosadskih vlasti i Komande Prve armijske oblasti Mostobran je ustupljen gradu, a zauzvrat, grad je vojsci predao kasarnu Kralja Petra u Ulici vojvode Bojovića i još nekoliko drugih kasarni, objekata i placeva.
Kasarna u Vojvode Bojovića je objekat koji se nalazi pod prethodnom zaštitom kao spomenik kulture, a značajan je i kao spomen obeležje za streljane antifašiste u Drugom svetskom ratu i kao mesto stradanja Novosađana u raciji 1942. godine, o čemu svedoči postavljena tabla na fasadi zgrade.
U zgradama u okviru ove kasarne, koja je napuštena početkom devedesetih, već 30 godina žive porodice vojnih lica iz bivših jugoslovenskih republika kojima nije rešeno stambeno pitanje.
Iako su ranije vlasti nekoliko puta pominjale da će se rešiti problem sa stanarima koji žive u kasarni, ostaje nada da će se sa aktuelnom izgradnjom stanova za pripadnike snaga bezbednosti na Novom naselju i stanova za izbegla i prognana lica u Veterniku rešiti i njihovo stambeno pitanje.
Prema urbanističkim planovima, kasarna je namenjena da bude kulturno-turistički kompleks, pa ostaje nada da će biti obnovljena, te da će ponovo zasijati starim sjajem.
Bife „Venac“
Preko puta kasarne, na broju 15 nalazi se kuća u kojoj se nekada nalazio Bife „Venac“, ugostiteljski objekat koji je pripadao UTP „Putnik“.
Nakon privatizacije doživeo je sličnu sudbinu ostalih ugostiteljskih objekata koja su pripadala ovom preduzeću, „Lipe“, „Sečuana“ i „Dunavske oaze“, pa sada ruiniran i napušten čeka neizvesnu budućnost.
Prema priči ljudi koji se sećaju vremena kada je Bife „Venac“ još radio, u dvorištu kuće u kojoj se nalazio ugostiteljski objekat, nalazila se mala baštica koja je doprinosila prijatnom i ugodnom boravku gostiju.
Igrom slučaja, preko puta Bifea „Venac“, u prizemlju moderne višespratnice sada se nalazi kafić. Na taj način dobija se svojevrstan kontrast između starog, trošnog Novog Sada koji polako umire i onog modernog Novog Sada koji se ponosno uzdiže i ide u korak sa novim vremenom.
Groblje nasred puta
Ova ulica dugo godina čuvala je skrivenu tajnu prohujalih vremena, a onda ju je 2015. godine otkrila, na opšte iznenađenje svih.
Naime, tokom rekonstrukcije kolovoza u ovoj ulici, radnici JKP „Put“, su prilikom uklanjanja asfalta i podloge, na dubini od oko jednog metra pronašli najmanje 50 grobnica koje su bile deo groblja pri Svetojovanskoj crkvi, srušenoj pre više od 100 godina.
Groblje koje se nalazilo na ovom prostoru je otvoreno za sahranjivanje sredinom 18. veka, nakon zabrane sahranjivanja u starom jezgru grada, u tadašnjim portama postojećih hramova.
Iako je postojanje tog groblja bilo poznato svim gradskim institucijama, ekshumacija posmrtnih ostataka ljudi koji su tu sahranjeni verovatno nije urađena do kraja u vreme kada je, zbog urbanističke modernizacije Novog Sada, rušen nekadašnji Jovanski kraj.
U delu ulice gde se radila infrastruktura, zidale kuće i dublje kopalo, grobovi nisu nađeni, ali ispod puta, gde nije bilo nikakvih dubljih radova, groblje je ostalo do 2015. godine.
Nakon što su nadležni iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture završili proces iskopavanja, obeležavanja grobova, utvrđivanja tačnog broja grobnica i njihovo dokumentovanje, posmrtni ostaci su preneti u zajedničku grobnicu na Uspenskom groblju.
Gradovi koji su stari poput Novog Sada, ponašaju se gotovo kao nekakvo živo biće.
Stalno rastu, razvijaju se i menjaju svoj izgled, te žive nekim svojim životom. Zato ne treba da čudi što tu i tamo imaju poneku skrivenu tajnu.
Za nas koji ovde živimo ostaje da vidimo koju li će sledeću tajnu Novi Sad da podeli sa nama.
Preuzmite android aplikaciju.
