Pribegavanje umetnosti trebalo bi da bude jedna od čestih i omiljenih aktivnosti. U manjim sredinama je retko i teško pristupiti umetničkom delu, dok u urbanijim sredinama postoji bezbroj takvih mesta, od muzeja i galerija do kulturnih centara i stanica.
U Novom Sadu postoji više insititucija koje poseduju likovne zbirke i slikarska dela, a koja, ako ste u prilici definitivno ne treba da preskočite, jer ipak važe za neke od najznačajnijih umetničkih nasleđa:
1. Slika „Majska skupština“
Sliku „Majska skupština“ naslikao je novosadski slikar Pavle Simić. Delo je nastalo kao prikaz jednog od najznačajnijih događaja za Srbe. Naime, događajem koji je započeo prvog maja 1843. godine u Sremskim Karlovcima, proglašena je autonomija srpske oblasti (Vojvodine) unutar Austrijskog carstva. Slika ove dugogodišnje borbe za samostalnost nastala je u manastiru Kuveždin, a danas čini stalnu postavku Galerije Matice srpske.
Na slici je verodostojno predstavljeno zasedanje skupštine, a u veličini slikarskog platna od 88 × 115,5 centimetara mogu se uočiti likovi nekih od najznačajnijih učesnika skupštine tako savršeno načinjeni da se njihova mimika gotovo može osetiti.
Ovo veliko slikarsko delo, istovremeno predstavlja i veliko istorijsko svedočanstvo, koje zasigurno ne treba preskočiti prilikom razgledanja umetničkog programa u gradu.
2. Slika „Mornar na molu“
Slika „Mornar na molu“ je još jedno veliko slikarsko delo, koje je uradio naš čuveni slikar Sava Šumanović. Iako Savinih dela ima mnogo, i teško je izdvojiti najbolje među najboljima, ova slika ipak donosi nešto drugačiji pristup. Naime, slika „Mornar na molu“ jedinstvena je u Šumanovićim delima, a nastala je u periodu njegovog prvog boravka u Parizu, 1920. godine. Ova slika zajedno sa još ponekim drugim delima nastalih u ovom periodu, predstavlja neka od naših najznačajnijih slikarskih dela rađenih u pravcu kubizma.
Slika je dostupna za pogledati u Galeriji matice srpske, a čini deo njene stalne kolekcije.
3. Slika „Nadurena devojčica“
Slika „Nadurena devojčica“ je jedno od najupečatljivijih slikarskih dela u Srbiji. Slika koja ne izlazi tako lako iz glave jeste portret nadurene devojčice. Ovaj poznati portret nastao je u 19. veku, tačnije 1879. godine, rukom našeg poznatog slikara Uroša Predića.
Ovaj portret, pored toga što spada u najpoznatiji dečji portret, veoma je zanimljiv za analizu upravo zbog položaja i facijalne ekspresije devojčice, posebno u predelu očiju koji kazuje o njenom raspoloženju.
Slika se može, baš kao i prethodne dve, pogledati u Galeriji Matice srpske.
Interesantno je da je Predić lično poklonio 1948. godine sliku Galeriji Matice srpske, samo pet godina pred smrt. Danas je ovo jedno od prepoznatljivih dela Galerije Matice srpske, ali i srpskog stvaralaštva.
4. Slika „Velika Iza“
Slika „Velika Iza“ je delo našeg čuvenog slikara Vlaha Bukovca.
Vlaho Bukovac je, inače bio poznat kao umetnik koji je naslikao portrete porodici Obrenović, Karađorđević i Njegoš, ali i kao profesor na Likovnoj akademiji u Pragu.
Sa velikim talentom i znanjem, Bukovac je bio jedan od istaknutijih i cenjenijih umetnika svoga vremena. Ovu sliku naslikao je tokom svojih studija u Parizu, a 1882. godine je tu istu sliku izložio na Svetskoj izložbi u istom gradu, gde u konkurenciji od preko 2000 slika, „Velika Iza“ ponela Zlatnu nagradu. Slika je u međuvremenu završila u Engleskoj, a zatim opet u Parizu gde ju je prepoznao naš čuveni kolekcionar i diplomata, Pavle Beljanski.
O tome kako je Pavle spazio sliku, ali i ko je bio prisutan na tom salonu, je posebna priča koju zasigurno možete čuti u Spomen zbirci Pavle Beljanski gde se slika i nalazi.
Ovu sliku je Pavle poklonio neposredno pred smrt, i to pod drugačijim, posebnim ugovorom spram drugih slika, a od 1948. ima status kulturnog dobra.
Takođe, zbog ove slike je ustanovljena Nagrada Spomen-zbirke Pavla Beljanskog za najbolji master rad iz nacionalne istorije umetnosti.
5. Slika „Doručak na travi“
Slika „Doručak na travi“ je još jedno Šumanovićevo delo, a smatra se i njegovim najčuvenijim delom. Sava Šumanović je ovo delo naslikao nekoliko godina kasnije u odnosu na sliku „Mornar na molu“. Ova slika nastala je 1927. godine, a u to vreme je pribrala odlične kritike.
Drugačija u odnosu na prethodni Šumanovićev slikarski period, ovaj autoportret sa četiri akta predstavlja jedinstvenu kompoziciju koja je prepoznata širom granica naše zemlje.
Na izložbama u Parizu ova slika je ocenjena kao izuzetna, a posredstvom odličnog osećaja za umetnine dospela je u ruke Pavla Beljanskog.
Danas ovo delo krasi Novi Sad, a nalazi se kao deo stalne postavke u Spomen zbirci Pavle Beljanski.
Predavanje “Skulpture iz doma jednog arhitekte“ u Galeriji Matice srpske
Preuzmite android aplikaciju.
