Kada je kineska komunistička partija 11. novembra 2021. godine usvojila rezoluciju o „stranačkim dostignućima i istorijskim iskustvima u prethodnih stotinu godina“, stručnjaci za međunarodne odnose su listom istakli da je pozadina svega jačanje autoriteta sadašnjeg predsednika Narodne Republike Kine, Si Đipinga. Time su želeli da naglase kako je očigledno da se sadašnji kineski lider priprema da preuzme i treći mandat na čelu partije.
Pošto je u istoriji kineske komunističke partije bilo još samo dve ovakve rezolucije, jedna u vreme Mao Cedunga, a druga Deng Sjaopinga, jasno je da se radi o istorijskom događaju.
Mao i Deng su dve ključne ličnosti novije istorije Kine.
Prvi se proslavio kao vođa revolucije, tokom koje je Kina u Drugom svetskom ratu izborila slobodu i uspostavila komunistički sistem vladavine. Dengova vizija, sa druge strane, podrazumevala je značajne unutrašnje reforme, koje su na koncu omogućile stvaranje kineskog ekonomskog čuda.
Samim tim, ta dva čoveka predstavljaju kreatore današnje Kine, politički suverene i ekonomski moćne globalne sile.
Pomenutom Rezolucijom, Komunistička partija Kine Si Đipinga je uzdigla u rang sa ove dve istorijski važne ličnosti, čime je jasno osnažen njegov autoritet.
Šta više, naglašeno je važna ideološka uloga sadašnjeg kineskog predsednika i to podizanjem njegovih političkih stavova, poznatih kao „Si Đipingove misli o socijalizmu sa kineskim karakteristikama za novu eru“, na pijadestal važnosti, kako u partiji tako i u državi.
Upravo pomenute i apostrofirane „Si Đipingove misli“ predstavljaju njegove osnovne ideološke postulate. Sadašnji kineski predsednik prezentovao ih je u svojim javnim nastupima, obično u govorima na važnim partijskim skupovima.
Prve naznake formulisanja Sijeve političko – ideološke platforme uočavaju se još 2013. godine u govoru pod naslovom „Neka pitanja o održavanju i razvoju socijalizma sa kineskim karakteristikama“.
Mada, trag prezentovanja njegovih političkih promišljanja možemo pratiti još od 2012. godine. Tačnije, od vremena njegovog uzdizanja na najviše pozicije u zemlji.
Ipak, „Si Đipingove misli“ prvi put su zvanično pomenute tokom 19. nacionalnog kongresa Komunističke partije Kine 2017. godine. Nakon toga ušle su u partijski ustav, čime im je data esencijalna važnost.
Sijeva ideološka promišljanja ušla su i u udžbenike, kako za osnovnu školu, tako i za univerzitete. Postoji čak i aplikacija za pametne telefone, koja promoviše njegove ideološke stavove, a koja je, u jednom trenutku, postala najpopularnija u NR Kini.
Suština Si Đipingovih misli svodi se na očuvanje dominantne pozicije komunističke partije u Kini, za koju smatra da je njegovu zemlju izvela iz „dugogodišnjeg mraka“, ali time nije završila svoju istorijsku misiju.
Ta partija mora da se fokusira na obične ljude i rad u njihovom interesu. Zato mora nastaviti da upravlja reformskim procesima u zemlji, prati inovativne tokove u svetu, ali ih i sama kreira.
Takođe, mora se obračunati sa korumpiranim i svi drugim štetnim kadrovima, koji narušavaju njenu reputaciju. Nacionalna bezbednost i poboljšanje standarda njegovih sugrađana predstavljaju imperativ Si Đipingove politike.
Dok, apsolutno vođstvo Komunističke partije Kine nad Narodnooslobodilačkom vojskom mora biti neupitno, što je jedan od najvažnijih segmenata Sijevih načela.
Inače, Si Điping se bavio sudbinom nekada prve komunističke zemlje sveta, SSSR-a. Analizirajući raspad Sovjetskog saveza došao je do zaključka da je jedan od glavnih uzroka tog istorijskog događaja slabljenje uticaja partije, kako u sovjetskom društvu tako i u vojsci.
Time su stvoreni ključni preduslovi za raspad zemlje. Kina, po njegovom mišljenju, upravo iz Sovjetskog primera mora izvući pouke, kako bi takav scenario predupredila.
Očigledno, da je period uzdržane kineske spoljne politike, sa ciljem da se „kupi vreme“ neophodno za ekonomsko i vojno jačanje, istekao. Kina je ušla u novu, politički dinamičniju, fazu svog razvoja.
Danas, kinesko vođstvo se oseća dovoljno snažnim, ekonomski i vojno, da može odlučnije iskoračiti u globalnu političku arenu. Značajno agresivnija retorika kineskih zvaničnika, u međunarodnoj diplomatskoj korespondenciji, govori u prilog te teze.
Novo vreme će svakako biti prepuno izazova i predstavlja osetljiv i istorijski važan trenutak za zvanični Peking.
Takva vremena zahtevaju jake i odlučne ljude, ali i stabilnost unutar zemlje, kao preduslov za realizaciju važnih spoljnopolitičkih ciljeva. Si Điping je to prepoznao. Očigledno je da smatra kako njemu pripala ta istorijska misija da, poput Mao Cedunga i Deng Sjaopinga, svoju zemlju uspešno dovede do novog cilja.
U njegovom slučaju, to je sam vrh na svetskoj geopolitičkoj skali moći.
Si Đipingu je ideologija pre svega sredstvo, preko koga snaži svoj autoritet unutar partije, dok na nacionalnom nivou gradi kult ličnosti. Istovremeno, time jača i centralnu i ličnu vlast, dok se uticaj države u svim sferama kineskog društva dodatno manifestuje.
Na taj način, kineski predsednik svoju zemlju ujedinjuje iznutra, sa jasnim ciljem da spremna dočeka sudbonosna vremena koja neumitno dolaze.
Autor: Srđan Graovac
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst Srđana Graovca možete pročitati ovde:
Preuzmite android aplikaciju.
