Spiridon Gopčević, pseudonim Leo Brener (Trst, 9. jul 1855 — Berlin, 1937), srpski novinar, istoričar, pustolov, astronom i pisac. Krater Brener na Mesecu prečnika 97 km dobio je po njemu ime.
Potiče iz srpske brodovlasničke bokeljske porodice, koja se doselila u Trst u vreme kada je Beč bio duhovni centar Srba. Rano je ostao bez oca. Bili su iz bokeljskog mesta Podi. Gopčević je porodica „crnogorska“ koja je od strane „venecijanaca“ u 17. veku na stepen grofstva „uzvišena“.
Tu se kod tršćanskog milionera, grofa Gopčevića u Trstu u gostima rado bavio i veliki Njegoš, njegov srodnik. Novosadski časopis „Danica“ je objavio Njegoševu pesmu pod nazivom „Pirovanje“, za koju stoji u napomeni da je nastala „U Trijestu, 7. dekembrija 1850. kod g. Spiridona Gopčevića“. Spiro je rođen je u leto 1855. godine u „Gopčevića palati“ na Velikom kanalu u Trstu. Otac Spiridon bio je „prvi“ trgovac (velikokupac) u Trstu, a majka Lujza rodom Emanova bila je Bečlijka.
Osnovnu školu završio je u Trstu, gimnaziju u Melku u Austriji, a trgovačku akademiju i konzervatorij u Beču. Privatno je izučio i mnoge druge nauke. Život je proveo kao ratni izveštač i novinar sa balkanskih ratišta. Bio je dobrovoljac tokom Bosansko-hercegovačkoga ustanka 1875, a i u crnogorsko-turskom ratu 1876, kada se posvađao sa knezom Nikolom Petrovićem. Izveštaje sa ratišta objavljivao je na nemačkom jeziku.
Bio je i dopisnik iz Stare Srbije, gde je pratio rad Prizrenske lige i njeno suprostavljanje odlukama Berlinskoga kongresa. Izveštavao je 1882, i o ustanku u Boki Kotorskoj i egipatskoj krizi. Tokom 1885. izveštavao je o srpsko-bugarskom ratu.
Za srpsku vladu je napisao delo o etnografskim odnosima u Staroj Srbiji i Makedoniji i napravio etnografsku kartu tih područja nakon velikoga niza putovanja kroz Bugarsku i Makedoniju 1888.
Bio je u srpskoj diplomatskoj službi. Između ostalog rad Spiridona Gopčevića po Južnoj Srbiji i Makedoniji tek sada dolazi do izražaja te mu se pridaje veliki značaj.
Detaljno opisuje stanovništvo tog područja od Skoplja do Soluna, te od Prištine do Verije, običaje srpskog naroda u tom području, razgovore sa lokalnim stanovništvom, ispovesti Srba i Cincara te islamizaciju, pojelinjenje tj. helenizaciju, bugarizaciju i albanizaciju istih, a pre svega uz pomoć Sionskih ‘ćeri, organizacije koja je finansirana spolja.
Isto tako opisuje i bugarizaciju tj. otvaranje bugarskih gimnazija za „opismenjavanje” srpskog stanovništva, odricanje od slavljenja krsnih slava i sl.
Najznačajnije delo iz ove tematike je „Stara Srbija i Makedonija“.
Iako u Trstu, Spiridonu je uvek bilo blisko srpstvo, Crna Gora i Srbija, a njegova je porodica bila veliki dobrotvor srpskog naroda, te ga je pomagala u ustancima. Spiridon je govorio 14 jezika, živeo je na svim meridijanima, pa i u San Francisku.
Novinarstvo je napustio 1893. i počeo je da se bavi astronomijom. Bio je oženjen austrijskom plemkinjom, te uz podršku njene porodice, ali i austrijske vlade otvara opservatoriju na ostrvu Mali Lošinj koju naziva po njoj Manora. Pod pseudonimom „Leo Brener“ objavljuje mnoštvo opažanja Merkura, Venere, Marsa, Jupitera te Saturna. Objavljivao je zapažene radove. Kao priznanje za obiman posao jedan krater na Mesecu dobija ime po njemu Leo Brener.
Preuzmite android aplikaciju.
