Teksas je druga po veličini savezna država SAD (iza Aljaske) sa površinom od oko 700.000 km2. Teksas je osam puta veći od Srbije. Po najnovijem popisu, Teksas ima oko 28 miliona stanovnika (četiri puta više od Srbije) što ga svrstava na drugo mesto u SAD (posle Kalifornije).
Poznat je i kao „Usamljena zvezda“ (eng. „Lonely Star“) jer je u periodu 1836-1845. godine bio nezavistan, otcepio se od Meksika, a nije se još priključio SAD. Ova „usamljena“ zvezda se nalazi na zastavi i grbu Teksasa. Smatra se da je dobio ime od reči „tehas“ koja na jeziku indijanskog plemena Hasinaj znači „prijatelj“.
Prilikom kupovine Luizijane od Francuske (1803. godine), veliki delovi današnjeg Teksasa su pripali Novoj Španiji. U to vreme preko 80% stanovnika teritorije Teksasa su bili Meksikanci. Novim kolonizacijama, američke vlasti upućuju evropske doseljenike na ovu teritoriju pa se etnička struktura menja. Od 1821. godine, Meksiko je izborio nezavisnost od Španije pa je Teksas pripao ovoj državi. Petnaest godina kasnije se Tekas oslobađa meksičke vlasti i narednih devet godina postoji kao nezavisna teritorija.
Krajem 1845. godine Kongres SAD priznaje Teksas za saveznu državu SAD. Ipak, ova odluka je naišla na izvestan otpor teksaških nacionalista koji su želeli da ostanu nezavisni, kao i struja u Vašingtonu koji su se plašili ulaska Teksasa u sastav SAD zbog jačanja robovlasništva.
U naredne tri godine izbio je Američko – meksički rat koje su serijom pobeda Amerikanci rešili u svoju korist. Sporazumom u Gvadalupe Idalgu, Teksas je i zvanično postao deo SAD. Kompromisom iz 1850. godine, deo svoje teritorije je ustupio današnjim državama Novi Meksiko, Kolorado, ali i Kanzasu, Oklahomi i Vajomingu. U toku Američkog građanskog rata, bio je na strani Juga.
Na jugu, granica Teksasa prema Meksiku je reka Rio Grande. Crvena reka (eng. Red River) je prirodna granica Teksasa na severu prema Oklahomi i Arkanzasu, dok je prema istoku i Luizijani prirodna granica reka Sabin. Klima Teksasa je topla, praćena brojnim prirodnim nepogodama. Prosečno oko 130 tornada godišnje pustoši teritoriju Teksasa. Teritoriju Teksasa je pogodio najjači uragan u istoriji SAD (1900. godine), koji je odneo skoro 10.000 života.
Čuvena fraza „Šefe, koji ti je vrag?“ (eng. „What’s up, Doc?“) Duška Dugouška (eng. Bugs Bunny) nastala je u Teksasu.
Ova država ima šest zastava koje se pokazuju na svečanostima. Osim zastave Teksasa (nemojte je pomešati sa zastavom Čilea), tu se nalaze zastave država koje su vladale ovom teritorijom tokom istorije (Španija, Francuska, Meksiko, SAD, Konfederacijska zastava).
Teksas je jedina savezna država SAD koji ima svoju električnu mrežu (tri postoje u SAD: East, South and Texas). Teksas je dobio svoju posebnu mrežu za vreme Drugog svetskog rata kako bi se osigurao nesmetan rad važnih industrijskih postrojenja koji su bili značajni za vojsku SAD.
Najveća kolonija slepih miševa se nalazi u Teksasu (oko 20 miliona jedinki) u pećini Breken (eng. Bracken Cave).
I pored tri veća grada, Hjustona, San Antonija i Dalasa, glavni grad Teksasa je Ostin. Ovaj grad je nezvanično muzička prestonica SAD. U gradu postoje brojni barovi sa nazivom „Honkytonk“ gde se pušta kantri muzika.
Osim engleskog i španskog, značajniji jezici u Teksasu su vijetnamski i jedan dijalekat nemačkog jezika. Drugi najveći kanjon u SAD se nalazi u Teksasu i naziva se Palo Duro (eng. Palo Duro Canyon). Čuveni put Route 66 prolazi severnom stranom države (oblast panhandle). Najstariji organi reda na ovoj teritoriji bili su čuveni teksaški rendžeri. U Teksasu, na visoravni Ljano Estakado, postoji naselje koje se zove Zemlja (eng. Earth) i jedino je sa tim nazivom u svetu.
U Teksasu je zabranjeno jahati konja tokom noći ako životinja nije osvetljena. Zabranjeno je pomusti tuđu kravu i koristiti njeno mleko. U Teksasu je dovoljno da u javnosti naglas tri puta izgovorite DA ženi ili muškarcu pored sebe pa da postanete njegov/njen zakoniti supružnik. U Tekasu se u školi čita posebna zakletva saveznoj državi.
Predsednici SAD koji su rođeni u Teksasu bili su Dvajt Ajzenhauer, Lindon Džonson, Džordž Buš Stariji i Džordž Buš Mlađi.
Autor: dr Rastislav Stojsavljević
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst dr Rastislava Stojsavljevića možete pročitati ovde
Rastislav Stojsavljević: Portoriko – američki posed u Velikim Antilima
Preuzmite androidaplikaciju.
