Kada se govori o kolonizaciji Sjedinjenih američkih država, nisu sva naseljavanja bila uspešna. Pored epskih priča i istorijskih dešavanja koja su ušle u udžbenike, postojalo je još mnogo onih manje pozitivnih i uspešnih. Život prvih evropskih doseljenika bio je težak. Izdržavali su teške zimske uslove, često sa vrlo malo hrane. Sukobljavali su se sa urođeničkim plemenima. Zbog toga su neke naseobine migrirale, neke se vraćale u Veliku Britaniju, a neke nestajale bez traga.
Najpoznatija misterija iz ovog perioda vezana je za koloniju Roanok, nastalu na istoimenom ostrvu, na obalama današnje Severne Karoline. Britanska kraljica Elizabeta I je 1584. godine poverila seru Volteru Roliju da osnuje koloniju na obalama Severne Amerike, na prostorima koje su naseljavali urođenička plemena Roanok. Već iduće godine, jula 1585. oko 120 naseljenika je prispelo u Novi svet.
Njihov život u početku je bio veoma težak. Nerazumevanje sa domorodačkim stanovništvom i nestašica hrane mučili su prve doseljenike. Iz tog razloga, iduće godine, njihov vođa Ričard Grenvil je odlučio da se vrati nazad u Englesku i donese pomoć u ljudstvu i namirnicama.
Međutim, izbio je rat između njihove matice i Španije koji je trajao tri godine. Novi vođa, Džon Vajt tek je 1590. godine uspeo pomoću jedne privatne ekspedicije da se dokopa obale današnje Severne Karoline.
Međutim, kada se vratio zatekao je potpuno pustu koloniju. Nije mogao naći nijedan validan trag o njihovom nestanku. Sve kuće su bile srušene, ali ništa nije uslovilo da je bilo ikakvog sukoba. Tek posle izvesnog vremena Džon Vajt i njegovi ljudi uspeli su da pronađu drveni stub na kojem je pisala reč CROATOAN (Kroatoan). Jedno susedno ostrvo se tako nazivalo i jedno obližnje urođeničko pleme.
Postoji više pretpostavki o razlozima nestanka doseljenika. Jedna od teorija je da su se doseljenici stopili sa lokalnim urođeničkim plemenima.
Putopisci su zabeležili priču urođenika iz plemena Kroatoan koji su tvrdili da vode poreklo od belih ljudi. Oni su se razlikovali od ostalih Indijanaca i po specifičnoj boji očiju koja je mogla da ukazuje na mešanje sa ljudima evropskog porekla.
Jedna od teorija je i da su doseljenici izginuli u sukobima sa urođenicima.
Takođe, postoji mogućnost i da se zbog nedostatka hrane i usled bojazni od sukoba sa urođenicima jedan deo kolonista pokušao vratiti improvizovanim brodovima nazad u Englesku i da su stradali u brodolomu u Atlantskom okeanu. Jedna pretpostavka govori i da su kolonisti stradali od Španaca. U jeku englesko – španskog rata, španske trupe su se nalazile na Floridi.
Koji god da je razlog nestanka ove kolonije, ovaj događaj je našao svoje mesto u američkoj popularnoj kulturi.
Čuvena novela američkog pisca Stivena Kinga pod nazivom „Oluja veka“ („Storm of the century“) ima za tematiku uništenje jednog ovakvog zabačenog naselja na obali, ali u moderno doba. Kasnije je ova novela ekranizovana u mini-seriju. Noviji filmovi i serije na ovu temu su „Poslednji američki vampir“ („The Last American Vampire“) i jedna epizoda „Američke horor priče“ („American Horror Story“).
Autor: dr Rastislav Stojsavljević
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst dr Rastislava Stojsavljevića možete pročitati ovde
Preuzmite android aplikaciju.
