Jedan od najpoznatijih nacionalnih parkova na području SAD nalazi se u američkoj saveznoj državi Vajoming. Naziv Jelouston (eng. Yellow stone – žuti kamen) dodelili su mu engleski traperi koji su u ovim krajevima trgovali životinjskim kožama sa lokalnim urođeničkim stanovništvom.
Jedan deo nacionalnog parka (površine oko 9000 km2, gotovo kao srpski deo Banata) prostire se i u saveznim državama Montana i Ajdaho.
Ovo je najstariji nacionalni park na području Severne Amerike.
Proglašen je 1. marta 1872. godine. Osam godina ranije proglašen je za rezervat prirode. Nacionalni park se sastoji od brojnih vulkanskih pojava, onih koji prethode ili dolaze posle vulkanskih erupcija (npr. fumarole, solfatare, mofete, sufioni, gejziri, vreli izvori).
Čitav prostor nacionalnog parka prostire se na nadmorskoj visini od 1500 m do 3500 m.
Pod zaštitom države se nalazi „okamenjena šuma“, šumski kompleks u kojem su stabla drveća zatrpana pepelom i zemljom tokom jedne od vulkanskih erupcija. Ona su kasnije mineralizovana.
Na prostoru Jeloustona teče istoimena reka. Na ovom prostoru ima oko 10.000 hidrotermalnih pojava, više od 500 gejzira (više od polovine u čitavim SAD). U Jeloustonu se nalazi oko 290 vodopada, visine od 5 m do 95 m. Za turiste je dostupno oko 1000 staza za pešačenje.
Ovo je izuzetno trusno područje. Prosečno se na ovom prostoru desi od 1000 do 3000 zemljotresa godišnje.
Kulturni razvitak ovog područja u praistoriji i kasnije je bio impozantan. O tome svedoči oko 1800 arheoloških nalazišta. Od prvih Evropljana na ove prostore je došao Džon Kolter, jedan od učesnika čuvene istraživačke ekspedicije Luisa i Klarka iz prve decenije XIX veka.
Na ovom prostoru boravi najveće i najstarije krdo bizona u SAD. Oni često zakrče saobraćajnice prelazeći preko istih pa to lokalni stanovnici nazivaju „bison jam“ (od reči traffic jam što označava saobraćajni špic).
Jelouston je ogromni podzemni vulkan. Njegovu geološku aktivnost svedoče brojni gejziri. Turistički najpoznatiji je Old Faithful (srp. Stari verni) koji ima erupcije vrele vode svakih 90 minuta. Najveći gejzir na ovom prostoru je nazvan Veliki. Njegov prečnik je 25 m i stub vrele vode tokom erupcije dostiže i 100 m visine.
Najstarija registrovana erupcija Jeloustonskog vulkana desila se pre 2 miliona godina. Druga super-erupcija desila se pre oko 1,4 miliona godina, dok je poslednja bila u periodu od pre oko 640.000 godina.
Ukoliko ovaj vremenski razmak uzmemo kao pravilo, Sjedinjene američke države, ali i čitav svet imaju pravo da strahuju od nekog narednog „besa“ Jeloustona. Naučnici su izračunali da je tokom poslednje erupcije ovaj vulkan izbacio pepeo koji je prekrio površinu od oko 15.000 km2. Stub pepela je tada dostizao visinu i do 30 km. Tolika količina pepela i ostalog piroklastičnog materijala mogla bi da dovede do ozbiljnih posledica i čuvenih „vulkanskih zima“ koje bi mogle trajati i čitavu deceniju.
Autor: dr Rastislav Stojsavljević
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst dr Rastislava Stojsavljevića možete pročitati ovde:
Rastislav Stojsavljević: Surinam – holandski biser Južne Amerike
Preuzmite android aplikaciju.
