Od 2003. godine i čuvene „Revolucije ruža“ u Gruziji vlada prilična politička kriza i konfuzija u vezi sa izborom adekvatnog „nacionalnog političkog puta“ u pitanjima spoljnog, ali i unutarpolitičkog kursa ove drevne države.
Gruzija, kao kavkaska država sa višemilenijumskom državotvornom tradicijom, od XVIII veka do danas predstavljala je „bedem“, ali i „polaznu tačku“ za odbranu ili „prodor“ prema Jugu ruskih političkih, geopolitičkih i državnih interesa.
U pogledu prelamanja geopolitičkih interesa velikih sila sa kolektivnog Zapada, sa jedne strane i Rusije, sa druge strane, kavkaski region i Gruzija u njemu nisu promenili opisani značaj i karakter, ni posle propasti Sovjetskog Saveza na početku poslednje decenije prethodnog stoleća.
U periodu kraha ruske države, njenog geopolitičkog uticaja i, posebno ekonomije, uticaj Sjedinjenih Američkih Država na političko stanje i procese u Gruziji eksponencijalno je porastao.
Nije čak ni simptomatična činjenica da je „Revolucija ruža“, odnosno još jedno „političko proleće“, ovaj put u Gruziji, usledilo nakon dolaska Vladimira Putina na vlast početkom novog milenijuma. Od 2003. godine, posebno od dolaska Mihaila Sakašvilija na vlast, u Gruziji postoji oštar politički sukob između znatno brojnijih političkih partija, organizacija, pa i dela političke javnosti naklonjene koletivnom Zapadu, sa jedne i njihovih suparnika, naklonjenih Rusiji i očuvanju tradicionalno bliskih relacija Tbilisija sa Moskvom, sa druge strane.
Dužni smo da napomenemo da su ti sukobi, izazvani prelamanjem geopolitičkih uticaja dva glavna „konglomerata velikih sila“, generisali i nekoliko oružanih sukoba u Gruziji, koji su imali karaktere i građanskih ratova, ali i međunarodnih oružanih konflikata (rat u Adžariji, secesija Južne Osetije i Abhazije, rat sa Rusijom, 2008. godine, itd).
Sve do poslednjih opštih izbora 2020. godine prevagu u tim sukobima imala je „prozapadna“ politika Gruzije.
Na poslednjim opštim izborima za gruzijski parlament, od mogućih 150 poslaničkih mesta, 90 je osvojila politička partija „Gruzijski san“, tehnokratska, blago evroskeptična, levičarska partija iz čijih redova je izabrana i sadašnja vlada premijera Iraklija Garibašvilija, inače konzervativnog i oportunistički opredeljenog biznismena i političara.
Garibašvilijeva vlada nije menjala osnovni kurs nacionalne politike Gruzije u pogledu njenih težnji da pristupi evroatlantskim integracijama, ali je data politika bila znatno oslabljena latentnom „normalizacijom odnosa“ zvaničnog Tbilisija sa Moskvom.
U navedenom kontekstu, takva politika nije doživela veći zaokret ni nakon početka rusko-ukrajinskog rata u februaru 2022. godine. Pored težnji kolektivnog Zapada i opozicije u parlamentu Gruzije, predvođene strankom „Snaga u jedinstvu“, kao i angažovanjem evroatlantski orijentisane predsednice Salome Zurabičvili nije došlo do radikalnog zaokreta u „pravcu Zapada“, kada je reč o pozicijama Tbilisija u odnosu na Putinovu Rusiju.
Tačno je da je Gruzija postala i kandidat za pristupanje u punopravno članstvo u Evropskoj uniji, te da su američko-gruzijske veze uistinu sadržajne, ali nemojmo da zaboravimo da Tbilisi nije uveo nijednu sankciju Ruskoj Federaciji, te da je u velikoj meri (ali ne i u potpunosti) zauzeo neutralan stav kada je reč o ratu u Ukrajini.
Međutim, od trenutka kada je pre nekoliko nedelja premijer Garibašvili optužio Ukrajinu da režim Zelenskog pokušava da izazove novi sukob između Gruzije i Rusije, „stanje ljudskih prava“ i „evropska budućnost Gruzije“ postali su prioriteti u politici kolektivnog Zapada prema ovoj državi, ali i celokupnom kavkaskom regionu.
Da li je novi „buket ruža“ pripremljen za dostavljanje na „adresu Gruzije“ u Tbilisiju? Stiže li u Gruziju „njen novi peti oktobar“, ali ovaj put u martu 2023. godine?!
(kraj prvog dela)
Autor: Ognjen Karanović, istoričar, CZDS
Stavovi izneti u ovom tekstu su autorovi i moguće je da isti ne predstavljaju stavove naše redakcije.
Prethodni autorski tekst Ognjena Karanovića možete pročitati ovde:
Preuzmite android aplikaciju.
