Arhiv Vojvodine ponovo je organizovao revitalizaciju izložbe povodom praznika Sretenje, koja je prošle godine uspešno realizovana u saradnji sa drugim arhivskim ustanovama Vojvodine, kao i Istorijskim arhivom grada Novog Sada.
Ovom prilikom, izložba se fokusira na istorijske činjenice koje se odnose na odnose Srba iz Habzburške monarhije i ustaničke Srbije, a koje su doprinele stvaranju moderne srpske države.
Dejan Jakšić, autor izložbe, istakao je da je saradnja između različitih arhiva bila ključna u istraživanju ovih istorijskih događaja.
„Izložba se zasniva na sačuvanim dokumentima koji osvetljavaju bune i ustanke u Sremu i Banatu tokom Prvog srpskog ustanka, kao i saradnju između crkvenih vlasti u Karlovcima i Novom Sadu sa ustanicima. Pored toga, izložba dokumentuje i reakcije habzburške monarhije na ove događaje“ izjavio je Jakšić.
Posebno značajan trenutak koji je izložba donela je pominjanje Karađorđa Petrovića kao vođe ustanka u dokumentima, što je predstavljeno javnosti po prvi put.
Karađorđe se u dokumentima pojavljuje kao ključna figura kojoj su bile posvećene molitve i crkvene službe, naročito među prečanskim Srbima, kao u Pančevu.
Ognjen Karanović: Sretenjski ustav kao temelj srpske državnosti
Istoričar Ognjen Karanović, koji je takođe dao svoje viđenje značaja izložbe, naglasio je važnost Sretenjskog ustava koji je, iako trajao kratko, ostavio dubok trag u razvoju srpske državnosti. Karanović ističe da je Sretenjski ustav najbolji dokaz da bez ustavnosti nema prave državnosti i da je srpska revolucija, koja je obnovila srpsku državu, bila deo šireg konteksta evropskih građanskih revolucija.
Prema njegovim rečima, Sretenjski ustav nije bio samo evropski primer ranog liberalizma, već i dokaz da je srpski narod tražio zakonitost i pravnu sigurnost u svojoj državi.
Iako je Sretenjski ustav trajao samo 55 dana, njegov uticaj na pravnu istoriju i razvoj srpske državnosti ostavio je dubok i trajan otisak.
„Ustav je, dodaje on, garantovao osnovna prava i slobode, kako pojedinačne tako i kolektivne, što je bilo od presudnog značaja za izgradnju srpskog nacionalnog identiteta.Bez obzira na kratkotrajnost, Sretenjski ustav je ostao kao važan istorijski dokument koji je postavio temelje za razvoj pravne i političke strukture Srpske države“.
Preuzmite android aplikaciju.
