Početna > Svet
Svet

Na današnji dan, 5. maj

Pročitajte najzanimljivije događaje koji su se odigrali na današnji dan.
Foto: Unsplash/Juliana Kozoski
Foto: Unsplash/Juliana Kozoski

1705 – Umro je rimsko-nemački car Leopold I. Uspešno se borio protiv Turaka, a slavu mu je donela odbrana Beča 1683. Za vreme njegove vladavine (od 1658) Srbi su se, pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića, doselili u južnu Ugarsku i u Srem.

1813 – Rođen je danski filozof Seren Kjerkegor, začetnik filozofije egzistencijalizma („Ili-ili: fragmenti života“, „Pojam strepnje“, „Bolest na smrt“, „Stadijumi na životnom putu“, „Filozofske mrvice“).

1815 – Rođen je francuski pisac komedija i vodvilja Ežen Martin Labiš. Neke od njegovih komedija ubrajaju se u najpopularnije komedije 19. veka („Slamni šešir“, „Put gospodina Perišona“).

1818 – Rođen je nemački filozof Karl Hajnrih Marks teoretičar modernog socijalizma i komunizma. Sa Fridrihom Engelsom napisao je 1848. Komunistički manifest („Prilog kritici Hegelove filozofije prava“, „Teze o Fojerbahu“, „Osamnaesti brimer Luja Bonaparte“, „Kapital – kritika političke ekonomije“).

1821 – Umro je francuski car Napoleon I Bonaparta jedan od najvećih vojskovođa u istoriji, čiji su osvajački pohodi izmenili Evropu. Umro je na ostrvu Sveta Jelena kao britanski zatvorenik.

1846 – Rođen je poljski pisac Henrik Sjenkjevič autor romana „Quo vadis“, i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905.

1855 – Crnogorski knez Danilo I Petrović doneo je Opšti zemaljski zakonik u koji su unete imovinske i poreske reforme.

1860 – Italijanski revolucionar Djuzepe Garibaldi sa svojih „hiljadu crvenih košulja“ isplovio je iz Djenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.

1883 – Rođen je srpski kompozitor i muzički pisac Petar Konjović, rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti i upravnik Muzikološkog instituta („Knez od Zete“, „Vilin veo“, „Koštana“, „Seljaci“).

1904 – Na brdu Volujica kod Bara postavljena je prva radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema na Balkanu.

1930 – Britanske vlasti u Indiji uhapsile su Mahatmu Gandija zbog njegove kampanje građanske neposlušnosti.

1936 – Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale su Adis Abebu, prestonicu Etiopije. Istog dana 1941. u oslobođeni grad ušao je etiopski car Haile Selasije I.

1945 – Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete „Fau 1“ i „Fau 2“. Američke trupe su oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor Mathauzen.

1954 – General Alfredo SStresner je vojnim udarom oborio predsednika Paragvaja Federika Čaveza, započevši tako 34-godišnju diktaturu.

1955 – Odlukom saveznika, Savezna Republika Nemačka ponovo je stekla suverenitet.

1961 – Iz Kejp Kanaverala je lansiran kosmički brod „Merkjuri“ prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard.

1977 – Umro je nemački državnik i ekonomista Ludvig Erhard zapadnonemački kancelar (1963-66) u vreme privrednog oporavka zemlje nakon Drugog svetskog rata.

1978 – Teroristička organizacija „Crvene brigade“ saopštila je da je ubila bivšeg premijera Italije Alda Mora, otetog u martu 1978. Njegovo telo pronađeno je dva dana kasnije u vozilu u centru Rima.

1981 – Bobi Sends postao je prvi od deset pripadnika Ire koji je umro u zatvoru Mejz, u Severnoj Irskoj, od posledica štrajka glađu.

1993 – Umro je američki pisac i intelektualac Irving Hou čije je najpoznatije delo „Svet naših očeva“, studija o istočno-evropskim Jevrejima imigrantima u Sjedinjenim Američkim Državama.

1999 – Indonezija i Portugal potpisale su dokument kojim je priznata nezavisnost Istočnog Timora.

2001 – Pripadnici pobunjeničke grupe UNITA su u Angoli kidnapovali 51 dečaka i 9 devojčica iz internata za ratnu siročadkoji se nalazi izvan Kaksita, severo-istočno od Luande. Prilikom pobune, poginulo je oko 200 civila.

2003 – Ruanda je oslobodila više od 22.000 zatvorenika, koji uglavnom bili umešani u masakr koji je 1994. počinila Hutska milicija, kada je ubijeno oko 800.000 etničkih Tutsija i umerenih Huta. U zatvoru je ostalo oko 80.000 ljudi, gde većina čeka suđenje.

2003 – Umro je Valter Sisulu, jedan od veterana u borbi protiv belaca koji su manjina u Južnoj Africi i dugogodišnji prijatelj i mentor Nelsona Mendele, najpoznatijeg borca protiv aparthejda.

2004 – U aukcijskoj kući „Sotbi“ u Njujorku Pikasova slika „Dečak sa lulom“ postigla je cenu od 104.168.000 dolara, što je predstavljalo svestki rekord u aukcijskoj prodaji slika do tada.

2005 – Na parlamentrnim izborima u Velikoj Britaniji Laburistička partija Tonija Blera osvojila je apsolutnu većinu u britanskom parlamentu, a premijer Toni Bler treći uzastopni mandat.

2009 – Odlukom Žalbenog veća Haškog tribunala Veselinu Šljivančaninu izrečena je kazna od 17 godina zatvora za zločine u Vukovaru, umesto prvobitne kazne od 5 godina. Istovremeno, Žalbeno veće je potvrdilo prvostepenu presudu pukovniku bivše JNA Miletu Mrkšiću, kojom je osuđen na 20 godina zatvora.

2012 – U Japanu je počeo proces zatvaranja poslednjeg aktivnog nuklearnog reaktora, od 50 koliko ih je radilo u zemlji do katastrofe u Fokušimi 2011. godine.

2014 – Umro je Timoti Džon Bajford bitanski režiser, scenarista i glumac koji je veći deo svog radnog veka proveo u Srbiji. Iza njega su ostale kultne TV serije za decu: „Neven“, „Poletarac“, „Babino unuče“, „Metla bez drške“, „Nedeljni zabavnik“.

2018 – Američka svemirska agencija NASA lansirala ka Marsu letelicu „Insajt“ sa ciljem da istraži unutrašnjost „crvene planete“ tako što će robot izvoditi geološka iskopavanja do dubine od pet metara i pokušati da izmeri zemljotrese na ovoj planeti.

Kolumbija izručila svog najvećeg narko-bosa Sjedinjenim Američkim Državama

Preuzmite android aplikaciju.