Osam hiljada godina star crtež na zidu pećine Aranja na istoku Iberijskog poluostrva ubedljiv je dokaz da je čovekov praistorijski predak znao da košnice sadrže dragocen med.
Naime, primitivni crtež prikazuje čoveka s kotaricom privezanom za leđa koji, držeći se za lijane, skuplja med iz košnice.
To se obično postizalo tako što se medonosne pčele dimom isteraju iz svog „ognjišta”, do kojeg čovek dođe prateći tragove životinja poput afričkog jazavca medojeda.
Za praistorijskog čoveka sirov med nije bio samo slatki predah od ishrane bogate mesom i gorkim povrćem i voćem – bio je i neprocenjiv izvor hranljivih sastojaka.
To i danas važi. Njegovo raznovrsno bogatstvo minerala sprečava pojavu čireva na želucu i omogućava dobrim bakterijama da bujaju, dok protivbakterijsko delovanje pospešuje brže zarastanje rana. Ova lekovita svojstva meda možda su činila razliku između života i smrti u prvobitnim zajednicama i društvima.
Iako med sadrži mnogo više hranljivih sastojaka od običnog šećera, suprotno opštem ubeđenju, ova dva zaslađivača obezbeđuju istu količinu kalorija.
To znači da šećer u krvi raste istom brzinom kad jedemo med ili unosimo beli šećer.
Civilizacijski važan prelazak na čuvanje pčela u veštačkim, ljudskom rukom napravljenim košnicama desio se u Donjem Egiptu, koji je 3000 godina pre naše ere bio poznat kao Pčelinja zemlja zbog mnoštva ovih medonosnih insekata u plodnoj delti Nila.
Dokazi o pčelarstvu nađeni su u ruševinama Šesepibra, hrama Pete dinastije faraona Niusere Inija, koji je živeo između 2474. i 2444. godine pre naše ere.
Jedna dvorana u hramu ukrašena je prikazima raznih delatnosti, uključujući i pčelarstvo. Do dolaska Šeste dinastije na presto med je postao važan deo trgovinske razmene u drevnom Egiptu.
O značaju meda u srednjem veku rečito govore i poreski zakoni u Nemačkoj koji su uslovljavali seljake da plaćaju porez feudalcima u vidu meda i pčelinjeg voska.
U međuvremenu je med u čitavoj Evropi postao osnova pića kao što je medovina i zaslađivač za hleb, kolače i slatkiše.
Evropljani su s pčelarskim zanatom upoznali starosedeoce Severne Amerike, koji su zauzvrat pčele nazvali engleskim muvama. Južnije od njih – u Srednjoj Americi – pčelari su uveliko postojali kad su španski osvajači u 16. veku stigli na njihovo tle.
Med je naročito cenjen zbog svoje izuzetne trajnosti. Štaviše, poznato je da su arheolozi našli hiljadama godina stare a sasvim valjane zalihe meda u staroegipatskim grobnicama.
Osim Egipćana, i stari Grci i Rimljani čuvali su ovu poslasticu u grnčarskim posudama, dok su na severu Evrope koristili drvenu burad.
Na području današnjeg Paragvaja skladištili su ga u jajastim korpama od gusto upletene šaši koje su oblagali voskom.
Na drugom kraju sveta – na Novom Zelandu, starosedeoci Maori posebnom vrstom meda, manuka, mazali su rane. Nauka je tek poslednjih decenija utvrdila razmere manukine protivbakterijske delotvornosti – mnogo veće od svih drugih vrsta meda.
Preuzmite android aplikaciju.
