Jedinstven fenomen proslavljanja Nove godine 13. januara važi još samo u nekoliko zemalja.
Većina država ulazak u predstojeću godinu dočekuje 31. decembra i nakon toga zaboravlja na doček sve do sledećeg 31. decembra.
Za Srbe je to nešto drugačije.
Nova godina koja se i dalje redovno proslavlja, obeležava se 13. januara i u narodu je poznata kao Srpska nova godina.
Srpska nova godina, ili još zvana Pravoslavna nova godina proslavlja se prema Julijanskom kalendaru.
Računanje vremena prema ovom kalendaru prisutno je još samo kod nekih pravoslavnih naroda.
Julijanski i Gregorijanski kalendar
Julijanski kalendar nastao je inicijativom Julija Cezara 45. godine pre nove ere. Ovaj kalendar bio je rasprostranjen u svim državama, a pravoslavna crkva ga je prihvatila na prvom Vaseljenskom saboru u Nikeji 325. godine kada je u celini, čitava hrišćanska zajednica podržala računanje prema Julijanskom kalendaru.
Ubrzo se računanje vremena prema Julijanskom kalendaru zamenilo sa Gregorijanskim kalendarom koji je uglavnom preuzeo katoličke zemlje. Novi (Gregorijanski) kalendar služio je kao modifikacija starog (Julijanskog), a naziv je dobio upravo prema papi Grguru gregorijanskom.
Od 1582. godine računanje vremena po Gregorijanskog kalendaru preuzele su najpre Italija, Španija, Poljska i Portugalija, a zatim i druge katoličke zemlje Evrope.
Pravoslavne zemlje su početkom 20. veka prešle na računanje vremena prema Gregorijanskom kalendaru. Primer za to je naša zemlja, koja je kao deo tadašnje Kraljevine SHS prešla na Gregorijanski kalendar 1919. godine, s tim da je Srpska Pravoslavna crkva u tom trenutku bila izuzeta od preuzimanja Gregorijanskog kalendara.
Na sajtu SPC se i dalje verski praznici računaju po Julijanskom kalendaru.
Prva razlika između Gregorijanskog i Julijanskog kalendara jeste što se računanje po Julijanskom kalendaru povećavalo za jedan dan na svakih 128 godina. Vremenom je ta razlika došla na 13 dana.
Ko sve proslavlja Novu godinu 13. januara?
Nova godina prema Julijanskom kalendaru pada prema tome 13 dana kasnije u odnosu na Novu godinu prema Gregorijanskom kalendaru.
Tako su skoro svi stanovnici planete Zemlje čekali Novu godinu 31. decembra, dok pravoslavni narodi u znak tradicije, vere i istorije sopstvenog postojanja čekaju 13. januar da bi proslavili svečano ulazak u predstojeću 2023. godinu.
Pored Srba, 13. januara dočekuju i drugi pravoslavni narodi poput Rusa, Belorusa, Ukrajinaca, Gruzina, Moldavaca, ali i narodi zemalja u okolini naše: Crna Gora, Republika Srpska i Severna Makedonija…
Da li se sećate Njegoševih mudrih misli iz „Gorskog vijenca“?
Preuzmite android aplikaciju.
