Kraj 19. i početak 20. veka obeležen je mnogim otkrićima u svetu nauke. Budući da se Novi Sad nalazio na raskrsnici tadašnjeg istočnog i zapadnog sveta, često je kroz njega prolazila posebna vrsta putujućih zabavljača koji su prukazivali različite privlačne naučne oglede. Naravno, najviše one koji su uključivali elektricitet. Bilo je i zabavljača koji su oglede kombinovali s iluzionističkim trikovima, ali i varalica koji su izvodili mađioničarske trikove prikazujući ih kao nova naučna otkrića.
Zabeleženo je da je 1859. godine Ludvig Berger sa suprugom prikazao „Soirees Fantastiques” u kojima je izvodio hidrauličke i elektromagnetske oglede i pravio šou s električnim svetlima.
U drugoj polovini 19. veka Edvard Keveši, prvi mađarski mađioničar i Josif Bunić, prvi mađioničar iz ovih krajeva, prikazivali su „Magijske igre“ ili „Predstave iz sveta čudesa“. Takođe je i čuveni evropski mađioničar, profesor Beker svojim nastupima prikazivao inovacije iz sveta nauke u „magijskim nastupima“ za građane Novog Sada .
Međutim predstavljanje epohalnog otkriće sa zapada 1890. godine, je izazvalo dotad neviđeno interesovanje kod Novosađana, barem kada je u pitanju nauka.
Naravno radi se o fonografu Tomasa Edisona (kasnije poznatom i kao gramofon), koji je u Novi Sad stigao 1890. godine, dvanaest godina nakon što je prvi put predstavljen u Sent Luisu. Mašina za beleženje i reprodukciju glasa je tada bila glavna tema grada, a u novinama je opisivana na ovaj način: „Slušaoci su slušali iz sprave muziku, govore i deklamacije, pa i sami su u nju govorili ili pevali, pa se to sve iz sprave čulo u čistom glasu. Ova mala sprava je zaista čudo ovoga sveta, a još će veće čudo biti dok se bolje usavrši.”
Na neki način je fonograf predstavljao preteču džuboksa u novosadskim kafanama, te su građani mogli da ih koriste u zamenu za nekoliko novčića. Veliki gramofonski koncert održan je sa priličnim uspehom 1904. godine u Dunđerskovom pozorištu, u zgradi koja je tada bila jedna od retkih u gradu u potpunosti osvetljena električnom strujom.
Tom prilikom je s gramofonskih ploča pušteno četrdeset muzičkih dela u izvođenju najpoznatijih muzičara. Posle ovakve veličanstvene reklame, posedovanje gramofona u domu bio je prestiž, te su mašinu kupile mnoge bogate novosadske porodice.
Izum koji je predstavljao preteču bioskopa, i koji se sa razlogom smatra jednim od najvećih u istoriji, jeste „Edisonovo pozorište“. Naravno dolazak Edisonovog pozorišta 1902. godine u Novi Sad bio je propraćen oduševljenjem građana „Srpske Atine“.
Edisonov kinetoskop je bio centralna mašina u sklopu „Edisonovog pozorišta“, koji je uz još neke aparate, omogužio ljudima prva bioskopska iskustva. Ovo je Novosađanima omogućilo da u isto vreme gledaju i slušaju snimke pevača i igrača u prirodnoj veličini.
Preko puta Dunavskog parka, na mestu gde se danas nalazi Muzej Vojvodine, nekada je bio park sa ringišpilima, ljuljaškama, panoramama, streljanama… Tu su pod šatorima prikazivane „žive slike”, kratki, obično komični filmovi bez tona.
Prva filmska projekcija u Novom Sadu održana je 23. maja 1899. u dvorani hotela „Carica Jelisaveta”, a prvi stalni bioskop po nazivu „Apolo“ otvoren je 1911. godine.
Ovako je izgledao najveći šou u istoriji Novog Sada – pre 123 godine vagonima stizali i slonovi
Preuzmite android aplikaciju.
