U organizaciji Javnog preduzeća ,,Sportski i poslovni centar Vojvodina“ i Udruženja slikara naive iz Uzdina, 3. februara 2023. godine u 18 sati u galeriji ,,Macut” biće otvorena izložba radova članova ovog Udruženja.
Početkom šezdesetih godina u malom Južnobanatskom selu Uzdin naseljenim rumunskim življem, dogodilo se nešto što je bilo i za kulturno razvijenije sredine, gotovo nezamislivo.
U duhu uzdinskih polupismenih seljanki (u početku ih je bilo 7) zbila se prava revolucija. Tako su Anujka Maran, Marija Balan, Mariora Motorožesku, Sofija Doklean, Anuca Dolama, Florika Kec i Florika Puja, počele da slikaju ono što su do tad vezle na svojim keceljama i bluzama, uprkos tome što ni njihove porodice, a ni ostali seljani nisu njihov dar ozbiljno shvatili.
Radile su krišom i uglavnom noću, a kada su naslikale dovoljno slika, probile su još jednu barijeru i pokazale su i drugima to što su u tajnosti napravile.
Prvu, manju izložbu imale su u Vršcu, a zatim i u Beogradu, gde Oto Bihalj Merin vidi u njihovim slikama jedno pravo bogatstvo, a ove polu-pismene seljanke i njihove slike odvode u svet, prvo u Evropu, a onda i na druge kontinente.
Tamo, u velikim metropolama umetnosti, njih primaju priznati likovni umetnici i razgovaraju sa njima kao sa sebi ravnima.
Kasnije se ovim ženama priključuju i druge: Steluca Caran, Viorika Jepure, Ana Onču, Sofija Jonašku, Ileana Oalde, Stela Đura, Ofelia Spariosu, Sofija Bosika, Aurora Velić, koje čitave noći, do prvih petlova žive taj svoj tajni, lepi, život izražavajući bojom sebe i svoje poimanje sveta.
Nakon nekog vremena ženama se priključuju i muškarci: Adam Mezin, Jon Ramjanc, Viorel Bosika, pokušavajući da i oni, na svoj načın dostignu slavu ovih vrednih, nadasve običnih žena.
Nakon što je stoni tenis, proslavio ovo malo selo, zahvaljući i ovim darovitm ženama za Uzdin se čulo na svim stranama sveta.
Kulturni poslenici (Adam Doklean i Dr Petru Dimča) pre 56 godina odlučili su da ove neprikosnovene vrednosti pikturalnog uzdinskog fenomena sačuvaju i izlože na jednom mestu, u novoj Galeriji naivnog slikarstva.
To se dogodilo 17. novembra 1963 godine, samo dve godine posle nastanka ovog jedinstvenog slikarskog fenomena u Uzdinu.
Sadašnja Galerija otvorena je zajedno sa novim Domom Kulture 1990. godine i raspolaže sa oko 100 platana uzdinskih slikarki i slikara, što čini najveću kolekciju naivnog uzdinskog slikarstva.
Naivno slikarstvo u Uzdinu, jeste prava umetnička riznica, koja kao svako drugo blago treba da bude dobro očuvana, ali isto vreme i izložena očima svih znatiželnika, da bi svi ljubitelji svega što je lepo, mogli da uživaju u kaskadama boja koje se slivaju sa platna ovih darovitih slikarki i slikara.
Novosađani će od 3. do 13. februara 2023. godine biti u prilici da se upoznaju sa delima darovitih umetnika naivnog slikarstva: Sofije i Todora Jonasku, Ileane Oalde, Stele Đura i Adama Mezina.
Biografije autora čija će dela biti izložena
Sofija Jonasku
Rođena je 1950. godine u Uzdinu, gde je završila osnovnu školu.Profesor Adam Doklean ju je ohrabrio da slika još dok je bila učenica, što znači da slika još od kada je imala 14-15 godina, ali naivnim slikarstvom intezivnije se bavi od 1972. godina. Od tada pa sve do danas, izložila je svoje radove na više od 20 samostalnih izložbi, odnosno na oko 150 kolektivnih izložbi. Ponosi se da je do danas naslikala preko 3000 platna i tanjira koji su inspirisani uzdinskim folklorom i narodnom nošnjom i da su joj radovi pohvaljeni od stručnjaka i ljubitelja naivne umetnosti iz čitavog sveta.
Todor Jonasku
Rođen je 20. decembra 1950.godine u Uzdinu, gde je završio osnovnu školu. Bavi se poljoprivredom i poznati je vokalni solista rumunske narodne muzike. Njegova supruga, naivna slikarka Sofja Jonasku, ohrabrila ga je da se bavi slikarstvom od 2007. godine. Njegovi radovi su naslikani uljem na platno, a njihova tematika se odnosi na život rodnog sela i zemljoradnika. Izlagao je na kolektivnim izložbama u Uzdinu i Bukureštu.
Ileana Oalde
Rođena je 19. januara 1952.godine u Uzdinu, gde je završila osnovnu školu. Unuka je Anujke Maran, koja je bila prva naivna slikarka Uzdina, od koje je naučila da slika još u detinjstvu i od koje je nasledila talenat i ljubav prema slikarstvu i ručnim radovima. Intenzivnije slika od 1985.godine. Ileana Oalde slika uljem na platno, a inspirišu je običaji i nošnja Uzdina. Imala je bezbroj samostalnih i kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Živi u Zrenjaninu.
Stela Đura
Rođena je 16. februara 1951. godine u Uzdinu, gde je završila osnovnu školu. Sada je penzioner, a radni vek je provela kao daktilografkinja u Skupštini opštine Kovačica.
Još dok je bila đak u osnovnoj školi, Stela je bila zainteresovana za slikarstvo, ali time je počela da se bavi kasnije.Prva tri platna naslikala je 1969 godine, a zatim je pauzirala sve do 1993. godine, kada je ponovo počela da slike. Slika uljem na platno, a tematiku njenih slika čine život nekadašnjeg sela, narodna nošnja i običaji iz prošlosti.
Njena platna se odlikuju divnim koloritom, posebnim poetskim stilom i privlače ljubitelje naivne umetnosti. Izložila je u okviru više kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu, ali je imala samostalne izložbe.
Adam Mezin
Rođen je 15. juna 1954. godine u Uzdinu, gde je završio osnovnu školu. Slika od 1972. godine, posle povratka iz Sjedinjenih Američkih Država. Njegov stil se razlikuje od stila naivnih slikarki i slikara iz Uzdina, jer kod njega je očigledan uticaj naivnog slikarstva iz Hlebinja (Hrvatska), a to znači da nije inspirisan folklorom.
Adam Mezin slika uljem na platno, drvo i staklo. Imao je više kolektivnih i samostalnih izložbi. Učestvovao je na mnogim kolonijama i salonima naivnog slikarstva, kod nas i u Rumuniji, gde je više puta nagrađen.
Njegovo stvaralaštvo se odlikuje prepoznatljivim pejsažima, koji imaju bogat kolorit, a 2008. godine je otvorio sopstveni atelje naivnog slikarstva.
Preuzmite android aplikaciju.
