Mecena, pravnik, diplomata, sve je to bio Pavle Beljanski. Ali ono po čemu će ga naš grad pamtiti su definitivno njegova umetnička dela koja je gotovo celog svog života sakupljao.
Na Trgu galerije, u strogom centru Novog Sada, nalazi se specijalizovana muzejska ustanova, „Spomen-zbirka“ koja nosi ime po čuvenom srpskom kolekcionaru, Pavlu Beljanskom.
Zašto?
Baš tu leži zanimljiva istorijska priča…
Pavle Beljanski osim što je završio prava na Sorboni u Parizu, bio je učesnik u Prvom svetskom ratu i upravo nakon rata kreće da prikuplja umetnička dela inostranih majstora, ali je ubrzo video da je to pozamašni zahvat koji je napustio 1923. godine.
Tada se okrenuo sakupljanju dela srpskih umetnika.
Danas, kolekcija ima 185 dela 37 autora – slika, skulptura i tapiserija sa najznačajnijim delima od početka 20. veka.
Sve ovo možda ne bi bilo ni od kakvog značaja za Novosađane, da baš ovde nije odlučio da tu kolekciju i donira.
Njegova vrhunska kolekcija, koju je poklonio AP Vojvodini i njenom narodu, od 1961. godine se čuva u posebno izgrađenom zdanju, prvoj namenski projektovanoj muzejskoj zgradi u tadašnjoj Jugoslaviji.
Nesrećne okolnosti i njegova porodična tragedija odredila sudbinu njegovih slika
Beljanski je imao tu nesreću da izgubi sedam članova svoje porodice u jednom danu.
Sudbina Beljanskog i njegovih slika bila bi sasvim drugačija da je poslušao svoju porodicu i pošao sa njima u Svilajnac.
Za vreme Drugog svetskog rata, 24. septembra 1944. godine, nemački avion je bombardovao Svilajnac.
Članovi njegove porodice su verovali da su tamo sigurniji od bombi koje padaju sa neba nego u Gospodar Jevremovoj ulici u Beogradu, u kojoj je živeo Pavle.
Međutim, Beljanski je ostao sam u stanu, da čuva svoje slike.
Bomba je na kraju pala na kuću u Svilajncu, ubivši sedam članova njegove porodice.
Iako je imao potomaka, on je na nekin način želeo da se zbirkom oduži srpskom narodu za sve ono što je preživeo u svetskim ratovima kroz koje je i sam prošao.
U svojoj posveti napisao je: „Ovu zbirku umetničkih dela koju zaveštavam srpskom narodu, a koju sam sakupljao sa dubokom verom u njegovu stvaralačku moć, posvećujem senima svojih predaka koji su istrajali u vekovnoj borbi za njegovu slobodu i nezavisnost“.
U Spomen-zbirci, danas, možete uživati u remek-delima umetnika poput Nadežde Petrović, Save Šumanovića, Milana Konjovića, Marka Čelebonovića, Petra Dobrovića, Petra Lubarde, Zore Petrović, saznati o životu Pavla Beljanskog i naših najznačajnijih umetnika i umetnica.
Mladi umetnici i dan danas svoje utočište traže u ovom posebnom mestu u Novom Sadu, u kojem mogu pronaći inspiracije za njihove dalje umetničke poduhvate.
Spomen-zbirka Pavla Beljanskog jedna je od mnogobrojnih ustanova koja čine naš grad kulturno bogatijim mestom.
I sve to zahvaljujući jednom čoveku i njegovom poklonu koji je značajan za našu zemlju jer je to zapravo dar jednog čoveka srpskom narodu.
Preuzmite android aplikaciju.
