Od petka 23. avgusta do petka 30. avgusta 2024. godine, zaposleni Arhiva Vojvodine (direktor dr Nebojša Kuzmanović, pomoćnik direktora Kristijan Obšust i operater u procesu digitalizacije Vladimir Mučibabić), boravili su u Slovačkoj Republici gde su učestvovali na nekoliko svečanih manifestacija, naučnoj konferenciji i radnih sastanaka, organizovanih povodom obeležavanja osmadesetogodišnjice izbijanja Slovačkog narodnog ustanka.
Vreme boravka u Slovačkoj, predstavnici Arhiva su iskoristili za promovisanje izložbene, izdavačke i projektne delatnosti Arhiva Vojvodine, kao i za dogovaranje daljih oblika institucionalne saradnje.
Najpre je u subotu 24. avgusta 2024. godine, na poziv Udruženja slovačkih velikana, delegacija Arhiva prisustvovala državnoj manifestaciji organizovanoj povodom obeležavanja osamdesetogodišnjice od izbijanja Slovačkog narodnog ustanka na Jankovom Vrhu (Opština Uhrovec, Slovačka Republika).
U sklopu svečane ceremonije, predstavnici Arhiva su položili venac na obnovljeni spomenik Slovačkom narodnom ustanku na Jankovom Vrhu.
Polaganje venaca se odvijalo pod patronatom premijera Slovačke, Roberta Fica a prisustvovala su mu trojica resornih ministara, preko dvadeset poslanika Narodne rade (skupštine), nekoliko predstavnika inostranog diplomatskog kora, kao i brojni istaknuti pojedinci iz društvenog, političkog i kulturnog života Slovačke.
U sklopu prijema, prezentovan je deo izdavačke i projektne delatnosti Arhiva Vojvodine, koji se odnosi na tematiku srpsko-slovačkih kulturnih veza, sa posebnim fokusom na istraživanja, koja je Arhiv Vojvodine realizovao u pravcu afirmacije kulture sećanja na stradale Slovake i Srbe u toku Drugog svetskog rata na prostoru današnje AP Vojvodine.
U sklopu prezentacije, ali i razgovora obavljenih sa istaknutim predstavnicima društvenog i političkog života, učesnici svečanosti povodom Slovačkog narodnog ustanka, opširnije su upoznati sa značajem arhivske građe iz Fonda F. 183 Arhiva Vojvodine, kao i sa izdavačkim i izložbenim projektima, koje je Arhiv Vojvodine realizovao povodom prezentovanja arhivskih dokumenata iz navedenog fonda.
Ovom prilikom, direktor Arhiva Vojvodine dr Nebojša Kuzmanović podelio je nekoliko desetina primeraka dvojezične tematske publikacije “Zločini protiv Slovaka tokom Drugog svetskog rata na prostoru AP Vojvodine”, ali i brojna druga izdanja vezana za tematiku srpsko-slovačkih tema i kulturne istorije Slovaka u Srbiji, koje je Arhiv publikovao u proteklih nekoliko godina.
Tokom svečanosti, u amfiteatru spomenika SNP, organizovan je bogat kulturno-umetnički program na kojem su učestvovali neki od najznačajnijih ansambala i grupa sa prostora Slovačke.
Pored obraćanja ministara, predstavnika saveza antifašističkih boraca i potomaka učesnika Slovačkog narodnog ustanka, u sklopu manifestacije izvedena je i dramska rekonstrukcija bitke iz Drugog svetskog rata sa preko trideset učesnika, kao i prezentacija vojne opreme i naoružanja iz perioda Ustanka.
Posebnu atrakciju je predstavljalo ceremonijalno paljenje vatre, što je običaj koji u realnom i simboličnom smislu u Slovačkoj predstavlja sećanje na partizanske vatre koje su gorele u partizanskim četama tokom antifašističke borbe, ali i simbol slobode kroz koji se reflektuje borba slovačkih partizana, pripadnika Crvene armije i drugih učesnika Slovačkog narodnog ustanka u borbi protiv nacističkog okupatora i domaćih fašista.
Ove godine vatru je svečano zapalio domaćin delegacije Arhiva Vojvodine i predsednik Udruženja slovačkih velikana, veliki srbofil i humanista, dr Jozef Škulteti.
U nedelju 25. avgusta na naučnoj konferenciji u mestu Hanušovce na Toploj, koja je organizovana od strane Matice Slovačke, dr Nebojša Kuzmanović i Kristijan Obšust su prezentovali rezultate istraživanja o slovačkim žrtvama u Drugom svetskom ratu na prostoru Bačke, Banata i Srema.
Prezentacija je zasnovana na temelju arhivske građe iz Fonda F. 183 koja se čuva u Arhivu Vojvodine. U sklopu naučne konferencije ujedno je prezentovana i izdavačka delatnost Arhiva pri čemu je podeljeno nekoliko desetina publikacija iz izdavačke delatnosti Arhiva koja se odnose na slovačko-srpske kulturne i istorijske veze ili na tematiku vezanu za istoriju i kulturnu istoriju Slovaka koji žive na prostoru Republike Srbije, a koje je publikovao Arhiv Vojvodine u proteklih nekoliko godina.
Poseban fokus je u sklopu prezentovanja projektne, izložbene i izdavačke delatnosti Arhiva bio usmeren na detaljno predstavljanje istraživanja, koja je Arhiv Vojvodine realizovao u pravcu afirmacije kulture sećanja na stradale Slovake i Srbe u toku Drugog svetskog rata na prostoru današnje AP Vojvodine.
Nakon naučne konferencije, održan je sastanak sa predsednikom Matice Slovačke dr Marijanom Gešperom (Marián Gešper), pri čemu je između Matice Slovačke i Arhiva Vojvodine dogovorena strateška saradnja u budućim zajedničkim projektima koji se odnose na srpsko-slovačke kulturne i istorijske veze.
U utorak 27. avgusta 2024. godine predstavnici Arhiva Vojvodine posetili su Kancelariju za slovačku dijasporu (Úrad pre Slovákov žijúcich v zahraničí / Office for The Slovaks living Abroad) u Bratislavi.
Na radnom sastanku sa novom direktorkom Kancelarije Dagmar Repčekovom, konkretizovane su aktivnosti u kontekstu dalje saradnje između Arhiva Vojvodine i ove državne kancelarije u oblasti izdavačke, izložbene, istraživačke i projektne delatnosti.
Predsednica Dagmar Repčekova je zamolila da Arhiv Vojvodine pomogne formiranje izložbene postavke Muzeja slovačke dijaspore, koji će naredne godine biti otvoren u Bratislavi. Fotokopije brojnih arhivskih dokumenata o Slovacima u Srbiji, uključujući i one o stradanju Slovaka u Drugom svetskom ratu, u tom kontekstu, predstavljaće deo stalne postavke Muzeja slovačke dijaspore.
Pored navedenog, u sklopu posete, direktorki, kao i biblioteci Kancelarije, poklonjena su izdanja Arhiva Vojvodine.
U četvrtak, 29. avgusta 2024. godine u okviru obeležavanja 80 godina Slovačkog narodnog ustanka, na Jankovom vrhu (Uhrovec), svečano je otvorena i izložba arhivskih dokumenata Arhiva Vojvodine pod nazivom “Otkriveni arhivi van granica Slovačke: Zločini nad Srbima i Slovacima tokom Drugog svetskog rata na teritoriji AP Vojvodine”.
Na izložbi je predstavljeno zajedničko stradanje Srba i Slovaka tokom Drugog svetskog rata, ali i otpor okupatoru. Izložba je koncipirana u 26 panela koji su podeljeni po oblastima Vojvodine – Bačka, Srem i Banat – a koje su okupirale Mađarska, Nezavisna Država Hrvatska i Nemačka.
U okviru svake od oblasti, prikazani su najistaknutiji zločini. Kao građa za izložbu poslužili su prvenstveno dokumenti, fotografije, plakati i mape Arhiva Vojvodine, a delimično i drugih ustanova kulture, udruženja i pojedinaca iz Vojvodine.
Kroz dva audio sadržaja, kao i kroz multimedijalnu internet online prezentaciju vezanu za arhivsku građu o stradanju Slovaka i Srba, izložba ima i delimičan multimedijalni karakter.
Inicijalno, izložba je po prvi put slovačkom auditorijumu bila predstavljena u Galerijskom prostoru Univerzitetske biblioteke Slovčke Republike u decembru prošle 2023. godine i organizovana je uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije, Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, kao i pod patronatom Ministarstva kulture Slovačke Republike.
Autori pomenute izložbe su Aleksandar Bursać, Ivana Petrović, dr Nebojša Kuzmanović, Kristijan Obšust i Maja Jokmanović, dok su saradnici: Tatjana Cavnić, Željko Radaković, Marija Domonji, Martin Prebudila i Vladimir Mučibabić.
Za vreme trajanja izložbe, Udruženje slovačkih velikana iz Uhrovca organizovalo je kulturno umetnički program u sklopu manifestacije “Dani slovačkih velikana i Slovena”.
Tom prilikom je direktoru Arhiva Vojvodine, dr Nebojši Kuzmnanoviću, svečano dodeljena novouspostavljena nagrada „plaketa Udruženja slovačkih velikana“, kako se navodi za „aktivnu saradnju srpskog i slovačkog naroda, kao i Slovena u svetu, kao i za svetski doprinos u širenju ideja mira, suvereniteta i ravnopravnosti među narodima“.
U sklopu navedene manifestacije, delegacija Arhiva Vojvodine položila je venac na spomenik učesnicima Slovačkog narodnog ustanka iz 1944. godine, a direktor Arhiva Vojvodine je na poziv domaćina održao govor pred nekoliko stotina prisutnih građana.
Predsednik Vučić od danas do 9. septembra u Podrinju, razgovara sa građanima
Preuzmite android aplikaciju.
