Na mestu današnjeg Trga mladenaca, nekada je bila smeštena Žitna pijaca. Ova pijaca je funkcionisala na tadašnjem trgu, koji je nosio naziv Brašnarski trg, tačnije Trg brašnarske vage, jer se na ovom trgu nalazila pijačna vaga na kojoj su se merile žitarice.
Na ovom trgu je 1797. godine bio iskopan bunar, a izuzetno velika pijaca, koja je bila smeštena duž tadašnje Glavne ulice, prostirala se sve do ovog bunara.
Gradske vlasti su početkom 19. veka odlučile da se Žitna pijaca izmesti na drugu lokaciju, a trg kompletno renovira.
Nakon renoviranja trg je dobio novi naziv, Jelisavetin trg. Između dva svetska rata, zvao se Vilsonov trg, a nakon Drugog svetskog rata nove gradske vlasti nadenule su mu naziv Lenjinov trg. Tek u kasnijem vremenu poneo je naziv Trg mladenaca, ime koje i danas nosi.
Trg mladenaca kakvog danas poznajemo, posedovao je sasvim drugačiji izgled.
Svoje prve prepoznatljive crte, dobio je u prvoj polovini 18. veka. U to vreme na ovom prostoru, bilo je smešteno ribarsko naselje, koje su tadašnji stanovnici zvali Prnjavor.
Od sredine 18. veka, tačnije od 1748. pa sve do 1786. godine tu je bila formirana zgrada magistrata. Nema puno sačuvanih podataka o tome koji su objekti ranije postojali na samom trgu. Ono što se zna da je izgrađeno nekoliko impozantnih zdanja, koja su ipak sačuvana i koja i danas krase ovaj deo Novog Sada.
Na žalost 1849. godine u velikoj buni, uništeni su brojni objekti od velikog istorijskog značaja.
Nakon velikog razaranja mnogih objekata u buni, župan Feliks Parčetić odlučuje da organizuje i pomogne kompletnu obnovu trga.
On odlučuje da se izgradi palata rezidencijalnog tipa, koja je urađena u takozvanom klasicističkom tipu. Parčetić je ovu impozantnu palatu izgradio u periodu između 1885. i 1889. godine. Jedno kraće vreme krajem 19-tog veka, palata je bila u vlasništvu poznate porodice Fau.
Početkom 20-veka, ovo predivno zdanje, prelazi u vlasništvo dr. Armina Kosovića. Kosović 1914. godine predaje projekat, kojim je želeo da se izgradi vodovod u ovo prelepo zdanje. Projektom je bila predviđena ugradnja grejnih tela i kada u kupatila.
Hrvatska štedionica iz Zagreba, kupuje ovaj objekat 1922. godine, a zdanje je 1947. godine nacionalizovano od strane tadašnjih vlasti. Godine 1950. zgrada postaje vlasništvo Gradskog narodnog odbora.
Palata nekada poznatog plemića i velikog župana Feliksa Parčetića, kasnije je postalo Matičarsko zdanje.
I danas se na samom ulazu u ovu predivnu palatu, može videti plemićki grb porodice Parčetić.
Nije zgoreg reći, Feliks Parčetić je plemićku titulu dobio, zbog svog ličnog zalaganja i doprinosa u zbližavanju Srba i Mađara, prosvetnog rada i urbanizacije Novog Sada.
Bilo kako bilo, smatra se da Matičarsko zdanje po bogatstvu primenjene takozvane štuko dekoracije, nema nikakve sličnosti sa drugim objektima. U svečanoj sali, velikom predvorju na vertikalama zidova koji se nalaze iznad stepeništa i podestu prvog sprata, kao i na plafonima, postavljeni su prelepi motivi kao što su: lavlje maske, krilati anđeli i vaze sa cvećem. Ove prelepe motive tačnije dekoracije, izradio je izuzetno poznat i cenjen novosadski gipsar i vajar Julije Anika.
Poznato je i da je Julije Anika takođe ukrasio i fasadu gradske kuće u Novom Sadu, predivnim alegorijskim figurama. U plan Novog Sada 1900-te godine, zgrada „Matičarskog zdanja“ po prvi put biva i zvanično ucrtana.
Zanimljiv je podatak da je u zgradi sadašnje stare pošte u 19. veku, bio smešten tada nadaleko čuveni hotel „Central“.
Zgrada Hotela „Central“ je bio projektovana i izgrađena u stilu neorenesanse i klasicizma. Prvobitno je bila jednospratnica, da bi je deceniju kasnije bio nadograđen i izmenjen krov. Krov koji danas ima Stara pošta na Trgu mladenaca je kopija onog pre nadogradnje građevine.
Ispred hotela se tada nalazila lepa i prostrana bašta. Tokom leta u ovoj bašti su bile organizovane igranke za omladinu, a uz samu baštu, bila je smeštena i stanica i parking za fijakere.
Jermenska zajednica je nekada bila brojna u Novom Sadu, a njihova crkva nalazila se u neposrednoj blizini Hotela „Central“, na mestu gde je danas ugao ulica Bulevara Mihajla Pupina i Narodnih heroja.
Prema sačuvanim starim novosadskim pričama i sećanjima, mnogi Jermeni bi nakon mise subotom, navraćali do tada najlepšeg hotela u regiji sa svojim porodicama, sedeli u bašti hotela „Central“ i uživali.
Ovaj poznati hotel tog vremena je 1899. godine, prešao u vlasništvo pošte. Kada je probijen i formiran tadašnji bulevar Kraljice Marije, zgrada u kojoj je bio hotel, pretvorena je u poštu.
Jedan od najimpozantnijih objekata na sadašnjem Trgu mladenaca svakako je Adamovićeva palata.
Ova palata je pripadala poznatoj novosadskoj porodici Adamović. Porodica je bila nadaleko čuvena po proizvodnji izuzetno kvalitetnog konjaka i vina vrhunskog kvaliteta. Ono što većina Novosađana ne zna je da su vinogradi porodice Adamovića, bili smešteni na sadašnjem naselju Telep.
Adamovićeva palata, sagrađena je 1911. godine i to kao prva trospratna zgrada u Novom Sadu.
Čuvenu palatu su projektovale poznate arhitekte iz Budimpešte Friđeš Špigel i geza Markuš. Na formiranje ovog projekta, veliki uticaj je imala mađarska secesija. Posebno interesantan modernistički duh ovog objekta, obeležava krovna konstrukcija sa prelepim gaudijevskim dimnjacima.
Rad španskog arhitekte Antonija Gaudija svakako da je doprineo pronalasku inspiracije u izgledu mnogih savremenih dimnjaka, jer njegovo stvaralaštvo je možda i najuočljivije kroz kuće koje krasi krovni pejzaž sa dimnjacima koji liče na toteme i hramove – zaštitnike kuća i čuvare vatre.
Osim toga, ovakvo arhitektonsko rešenje izgleda dimnjaka u to vreme predstavljalo je arhitektonski izraz bogatstva i društvenog statusa vlasnika.
Zanimljivo je da se Adamovićeva palata sa tim istim dimnjacima se našla i na koricama evropskog bestselera ,,Senka vetra“ što predstavlja pravi pokazatelj toga da ova velelepna palata osim što krasi i promoviše Srpsku Atinu ujedno je i zdanje od neprocenjivog značaja za sve Novosađane.
Adamovićeva palata sa tri sprata, posedovala je dva ulaza, velike luksuzne stanove na spratu i lokale u prizemlju.
Upravo prihod od izdavanja luksuznih stanova je vlasniku palate Aleksandru Adamoviću omogućio povratak uloženog novca i dodatnu zaradu.
Na uglu Adamovićeve palate, nekada se nalazila kafana „Elita“ koja je bila mesto okupljanja novosadskih boema.
Kakvo ime, takva i usluga – elitna. Naime, ova kafana je prva u Novom Sadu uvela služenje bele i crne turske kafe, obezbeđivala štampu za goste, igranje šaha i bilijara, i kao najvažnije uvela je cigansku muziku.
Danas u ovom lokalu nalazi pivnica „Brkina Marina“.
Dve kuće pored, kao sušta suprotnost ušminkanoj i uglađenoj pivnici „Brkina Marina“, od 1993. godine nalazila se pivnica „Kod crnog bika“. Ova pivnica postala je poznata po otvorenoj atmosferi, dobrom druženju za šankom i mnoštvu dobrih alternativnih događaja, kao i pank i rok svirkama.
Krajem ’90-tih, Trg mladenaca je potpuno renoviran i tada je izgrađena kapija u obliku luka ispod koje bi mladenci treblo da se venčaju.
Planirano je takođe da se stari bunar, koristi kao bunar želja, ali obe ove ideje nisu zaživele pa se mladenci i dalje venčavaju u svečanoj sali matičarskog zdanja, a bunar je dugo vremena nesavesnim građanima služio za odlaganje smeća, sve dok ga gradske vlasti nisu zapečatile.
Trg mladenaca i danas predstavlja jedan od najlepših trgova u Novom Sadu, upravo zbog prelepe arhitekture zgrada koje ga okružuju. Kada je Bulevar Mihajla Pupina presekao nekadašnju Glavnu ulicu, Trg mladenaca je nepravedno gurnut u drugi plan, pa se ne nalazi na glavnim turističkim rutama.
Ipak, Novsađanima je itekako poznat, najviše zbog Matičarskog zdanja, iz kog su mnogi zvanično „uplovili u bračne vode“.
Preuzmite android aplikaciju.
